Coraz częściej pojawiają się firmy, których nazwy wprowadzają konsumentów w błąd.
Najwięcej takich przykładów można znaleźć w branży telekomunikacyjnej. Scenariusz rozmowy pracowników takich firm z konsumentami jest w większości przypadków podobny. Abonent obsługiwany przez jedną z największych firm telekomunikacyjnych odbiera telefon. Podczas krótkiej rozmowy konsultant podający się za pracownika danej firmy informuje, iż w najbliższym czasie abonent musi przedłużyć umowę. Proponuje, iż do domu abonenta dostarczona zostanie umowa za pośrednictwem kuriera. Gdy abonent zgodzi się na podpisanie umowy, w jego drzwiach zjawia się kurier, umowa szybko zostaje podpisana, a za miesiąc przychodzą dwie faktury za dwie identyczne usługi: dotychczasowa oraz dotycząca nowo rozpoczętej usługi. Co zrobić w takiej sytuacji?
Są do wyboru dwie możliwości. Pierwszą możliwość można zastosować jedynie do 14 dni od chwili zawarcia umowy. Umowa zawierana przez telefon, a następnie podpisana w obecności posłańca, jest umową zawartą na odległość. Konsument jest uprawniony do odstąpienia od takiej umowy w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy o świadczenie usług. Realizując prawo odstąpienia od umowy konsument powinien wysłać stosowne oświadczenie przed upływem 14-dniowego terminu od momentu zawarcia umowy o świadczenie usług.
Zazwyczaj, konsumenci dowiadują się o podpisaniu umowy z drugim operatorem telekomunikacyjnym po doręczeniu faktury, zwykle już po upływie terminu 14-dniowego. W takiej sytuacji jedynym wyjściem jest złożenie oświadczenia woli o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu. Błędem jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, przy czym niezgodność może dotyczyć zarówno faktów, jak i prawa. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści. Zatem np. gdyby konsument wiedział, że konsultant dzwoni z ofertą operatora konkurencyjnego innego niż dotychczasowy, wówczas nie zawarłby takiej umowy. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa z upływem roku od jego wykrycia.
Podsumowując, należy przede wszystkim pamiętać o tym, że uchylenie się od skutków prawnych złożonego oświadczenia może być dokonane tylko na piśmie, a nie np. w rozmowie telefonicznej lub poprzez wysłanie maila. Do zachowania formy pisemnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli.
Pamiętajmy, że w tego typu przypadkach pomocą służą nam przede wszystkim prawnicy działający w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej, którzy pokierują odpowiednio nas do odpowiednich instytucji, jak choćby do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Rzecznika Praw Konsumenta lub pomogą sformułować odpowiednie pisma do „aktualnych” operatorów telekomunikacyjnych, z którymi podpisaliśmy umowę. Ponadto na bieżąco Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydaje tzw. ostrzeżenia konsumenckie, w sytuacji gdy stwierdzi, że przedsiębiorca stosuje nielegalną praktykę, która może narazić szeroki krąg konsumentów na znaczne straty finansowe lub niekorzystne skutki. Ostatnie takie
radca prawny Michał Złotnicki