W polskim porządku prawnym spadkobierca ma możliwość przyjęcia spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi tzw. proste przyjęcie spadku, przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi bądź też spadek odrzucić.
Zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego: § 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
- 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Ustanowiono zatem sześciomiesięczny termin na odrzucenie spadku, którego upływ powoduje, że uprawnienie spadkobiercy do złożenia oświadczenia wygasa.
Jak wyżej wskazano termin do odrzucenia spadku to 6 miesięcy, ale od kiedy należy zacząć liczyć, jak rozumieć termin chwila uzyskania informacji o tytule swego powołania do spadku.
Termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku rozpoczyna bieg w momencie uzyskania przez spadkobiercę wiedzy w tytule swojego powołania. Nie ustanowiono w tym kontekście żadnego domniemania np. aby uznawać że jest to chwila śmierci spadkodawcy.
W praktyce rzeczywiście w przypadku dziedziczenia ustawowego spadkobierca właśnie w chwili śmierci spadkodawcy najczęściej będzie uzyskiwał wiedzę o swoim tytule do dziedziczenia. Jednakże ta prawidłowość wystąpi jedynie w sytuacji, gdy znajduje się on w pierwszej grupie dziedziczenia. Natomiast, kiedy znajduje się w którejkolwiek kolejnej – wiedzę tę można mu przypisać przede wszystkim, gdy jest świadomy, że w wyższych niż jego grupach nie ma spadkobierców lub też doszło do odrzucenia spadku, w wyniku którego jemu przypada dziedziczenie.
Innym charakterystycznym momentem może być chwila dowiedzenia się przez spadkobiercę ustawowego, dziedziczącego w pierwszej kolejności, o nieważności testamentu (tak uchwała SN z 15.1.1991 r., III CZP, Legalis).
Z kolei w przypadku dziedziczenia testamentowego bieg terminu rozpocznie się w chwili, w której spadkobierca dowie się, że został w nim uwzględniony, a więc dowiedział się o treści testamentu.
Forma, w której spadkobierca uzyskał informację o tytule swojego powołania, jest w tym przypadku bez znaczenia – może być zarówno pisemna, elektroniczna, dokumentowa, jak i ustna.
Zgodnie ze stanowiskiem judykatury uznaje się, że spadkobierca nabywa wiedzę o tytule swego powołania dopiero z chwilą jej uzyskania ze stosunkowo wiarygodnego źródła i w ramach przekazu, który nie budzi wątpliwości, co do prawdziwości jego treści. Przykładowo nie musi to być zawiadomienie urzędowe, oficjalne pismo itp. Równie dobrze może zostać o tym poinformowany telefonicznie lub drogą elektroniczną, ale nie można czynić spadkobiercy zarzutu z faktu, że np. nie uwierzył w wiadomość e-mail przesłaną mu przez nieznaną mu wcześniej osobę prywatną czy informację przekazaną jako swoista plotka przez spotkanego przypadkiem dawnego znajomego z rodzinnej miejscowości. Te okoliczności nie będą dla niego otwierać terminu.
Ponadto spadkobierca musi podjąć decyzję o ewentualnym odrzuceniu spadku na podstawie takich informacji o spadku, jakie posiada. Nie zawsze są to informacje pełne. Czasem można jedynie domniemywać, że kolejne odrzucenia spadku poprzedzające nasze dziedziczenie świadczy o nieatrakcyjności schedy spadowej. W razie błędnej decyzji prawo przewiduje możliwość uchylenia się od złożonego błędnie oświadczenia.