Problem ustalenia wysokości alimentów na małoletnie dzieci niejednokrotnie spędza sen z powiek rozwodzących się małżonków. Rodzice zobowiązani są nie tylko do troski o duchowy i fizyczny rozwój dziecka, ale i do zapewnienia mu środków utrzymania od urodzenia aż do osiągnięcia samodzielności. Praktyka pokazuje, że alimenty najczęściej płacone są przez tego rodzica, który nie sprawuje osobistej – bezpośredniej opieki na dzieckiem. W konsekwencji oznacza to, że jeśli dzieci zamieszkują z matką – ojciec zobowiązany jest do przekazywania alimentów, gdy dzieci mieszkają z ojcem – wówczas to matka zobowiązana jest do przekazywania alimentów. Inaczej jest jedynie w przypadku ustanowienia tzw. opieki
naprzemiennej, w przypadku której sąd może ustalić, że każdy z rodziców utrzymuje dziecko w zakresie, w jakim dziecko pozostaje pod jego opieką, a pozostałe koszty rodzice będą ponosić po połowie. Podkreślić należy, że alimenty są środkami, które mają wspomóc utrzymanie dziecka przez rodzica sprawującego nad nim bezpośrednią opiekę, w związku z tym przekazywanie ich do rąk matki/ojca nie oznacza wcale, że pieniądze te przeznaczone są na zaspokojenie ich potrzeb - rodzic, na ręce którego są przekazywane alimenty ma obowiązek przeznaczyć je na finansowanie uzasadnionych potrzeb dziecka. Zgodnie z treścią art. 135 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kwota alimentów uzależniona jest od uzasadnionych potrzeb dzieci oraz możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców. Co to oznacza? Jakie są uzasadnione potrzeby dzieci ? Jakie są możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów ? Uzasadnione potrzeby dziecka. Ich katalog jest katalogiem otwartym uzależnionym od indywidualnej sytuacji dziecka. Wśród usprawiedliwionych potrzeb dziecka można jednak z całą pewnością wyróżnić:
1.Koszty związanie z zamieszkaniem tj.
- prąd
- gaz
- woda
- ogrzewanie
2. Koszty związanie bezpośrednio z utrzymaniem dziecka tj.
- wyżywienie
- odzież
- kosmetyki
- środki czystości
- opłata za żłobek/przedszkole/szkołę
-ubezpieczenie
- zakup podręczników czy innych pomocy szkolnych,
- koszt wycieczek, wyjść do kina
- zajęcia dodatkowe
- koszty leczenia
- koszty zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, okularów, butów
ortopedycznych itd.
- koszty wypoczynku – wakacje, ferie zimowe
- inne
Pamiętać należy jednak, że sąd bada potrzeby uzasadnione, nie zaś tektóre pojawiły się nagle po rozstaniu małżonków mając przy tym na uwadze fakt, że dziecko ma prawo do takiej samej stopy życiowej jak rodzice. Okoliczność na jakiej stopie życiowej żyje rodzic niewątpliwie ma decydujące znaczenie przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów. Możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów W istocie przesłanka ta obejmuje nie tylko dochody osiągane faktycznie przez osobę zobowiązane, ale także wszelkie oszczędności i zarobki jakie mogłaby osiągnąć przy zachowaniu należytej staranności oraz wykorzystując posiadane kwalifikacje. W konsekwencji oznacza to, że brak zatrudnienia rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów nie oznacza zwolnienia go z tego obowiązku, tym bardziej, gdy rodzic jest zdrowy i zdolny do podjęcia pracy. Na uwagę zasługuje również fakt, że na wysokość alimentów ma także wpływ osobiste staranie o utrzymanie i wychowanie dziecka. W skrócie chodzi o to w jakim zakresie rodzic uczestniczy w wychowaniu dziecka. W inny bowiem sposób kształtuje się obowiązek alimentacyjny rodzica, który bierze czyny udział w życiu małoletniego, a inaczej tego, którego kontakty z dzieckiem są sporadyczne i nieregularne. Sąd każdorazowo bada wszystkie z wyżej wymienionych przesłanek i na tej podstawie ustala, w jakim zakresie, każdy z rodziców winien partycypować w kosztach utrzymania dziecka (np. 50% - oboje rodzice, 25% jednej z nich, 75% drugi z nich itp.). Aby uzyskać orzeczenie alimentacyjne należy skierować pozew o alimenty do sądu rejonowego właściwego na naszego miejsca zamieszkania, a w przypadku gdy roszczenie alimentacyjne jest zawarte w pozwie o rozwód – do sądu okręgowego właściwego dla ostatniego wspólnego zamieszkania małżonków. Ponieważ sprawy o alimenty zwykle trwają długo – może nawet ponad rok, a alimenty zasądzane są zwykle od dnia wyroku, warto na etapie wytaczania powództwa zwrócić się do sądu z wnioskiem o zabezpieczenie dochodzonego roszczenia.
