Jeżeli nie ma już wspólności ustawowej pomiędzy małżonkami (byłymi małżonkami) - czy to w wyniku orzeczonego rozwodu czy zawarcia umowy o rozdzielność majątkową, to można dokonać podziału majątku wspólnego.
Podział polega na wyjściu ze współwłasności, która utworzyła się przez to, że małżonkowie nabywali różne rzeczy i prawa razem w trakcie trwania małżeństwa.
Majątek wspólny składa się z wszystkich przedmiotów, które zostały kupione przez jednego lub obu małżonków w trakcie trwania małżeństwa.
Majątek osobisty w małżeństwie stanowią:
- przedmioty nabyte przez zawarciem małżeństwa,
- przedmioty nabyte przez jednego z małżonków na podstawie dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- prawa majątkowe podlegające odrębnym przepisom np. udziały w spółce cywilnej,
- przedmioty, które służą do zaspokajania potrzeb tylko jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne należące się tylko jednemu z małżonków,
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia,
- prawa autorskie i pokrewne.
Podziału można dokonać polubownie w drodze umowy zawartej przed notariuszem, a jeżeli małżonkowie nie mogą się porozumieć, konieczne będzie postępowanie sądowe o podział majątku.
Niezależnie od trybu postępowania, strony muszą zastanowić się, jak chcą majątek podzielić, co następnie przekładane jest na treść wniosku o podział majątku albo umowy o podział majątku.
Sposoby wyjścia ze współwłasności:
- można przyporządkować każdemu z małżonków poszczególne rzeczy, których każde z nich staje się jedynym właścicielem,
- można postanowić, że jedno z małżonków otrzymuje na wyłączność jakiś składnik majątku, ale musi spłacić drugiego,
- można sprzedać wszystko i podzielić się uzyskanymi pieniędzmi.
