Oświadczenie może zostać złożone w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do spadku, jak również może zostać złożone w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenia, lub przed notariuszem.
Spadkobierca ma 4 możliwości działania w zakresie złożenia oświadczeń spadkowych:
1) złożenie oświadczenia o prostym przyjęciu spadku,
2) złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza,
3) złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku,
4) nieskładania żadnego oświadczenia.
Każda z powyższych czynności (albo jej brak) ma określone konsekwencje prawne.
Proste przyjęcie spadku:
Złożenie takiego oświadczenia powoduje, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe bez żadnych ograniczeń. To znaczy, że możliwa jest sytuacja w której wartość długów pochodzących ze spadku, które spadkobierca musi spłacać, będzie wielokrotnie wyższa niż wartość korzyści, jakie ze spadku otrzymał.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza:
W tym przypadku odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe podlega ograniczeniu do wysokości stanu czynnego spadku, który został określony w spisie inwentarza. Nie oznacza to, że możliwość dochodzenia długu od spadkobiercy ograniczona jest jedynie do przedmiotów pochodzących ze spadku, możliwe jest dochodzenie jego zapłaty z całego majątku spadkobiercy, ale jedynie do wartości określonej jak wyżej.
Jeśli przed złożeniem oświadczenia nie został sporządzony spis inwentarza, wtedy sąd wyda postanowienie o jego sporządzeniu.
W przypadku, gdy przynajmniej jeden spadkobierca złożył ww. oświadczenie, to spadkobierców, którzy nie złożyli żadnego oświadczenia również traktuje się jakby złożyli oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Odrzucenie spadku:
W tym przypadku spadkobierca odrzucający spadek jest traktowany, jakby nie dożył dnia jego otwarcia. Ma to istotne znaczenie dla dalszego postępowania, gdyż implikuje konieczność złożenia stosownych oświadczeń przez osoby będące w kręgu jego spadkobierców ustawowych.
Termin:
Złożenie oświadczeń z punktów 1 – 3 musi nastąpić w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się przez spadkobiercę o tytule swojego powołania do spadku (czyli najczęściej od uzyskania wiadomości o śmierci spadkodawcy). W przypadku, gdy termin ten nie zostanie zachowany, wówczas oświadczenia nie można już złożyć i mamy do czynienia z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.