PRZYJĘCIE I ODRZUCENIE SPADKU
Pani Barbara 2 miesiące temu straciła siostrę., która nie posiadała z tego co jej wiadomo żadnego majątku. Oprócz siostry ma jeszcze brata i wraz z nim zastanawiają się czy założyć po jej śmierci postępowanie spadkowe a może lepiej odrzucić spadek bo nie ma pewności czy siostra nie pozostawiła po sobie jakiś długów? Obawiają się, że wtedy oni musieliby je spłacić bo są jedynymi spadkobiercami ponieważ siostra była samotna a rodzice nie zyją.
Przepisy nie nakładają na spadkobierców obowiązku przeprowadzenia postępowania spadkowego. Postępowanie spadkowe jest niezbędne tylko do tego, aby formalnie potwierdzić prawa do nabytego spadku i przejąć uzyskane w spadku składniki majątkowe np. dokonać wpisu w księdze wieczystej czy pobrać pieniądze z konta bankowego spadkodawcy.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, spadkobierca ma trzy możliwości przy nabywaniu spadku:
– może przyjąć spadek wprost – bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe, ma na to 6 miesięcy;
– może przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości stanu czynnego spadku;
– może spadek odrzucić, ale na to ma tylko 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy lub od momentu, kiedy dowiedział się o swoim powołaniu do dziedziczenia.
Występując z wnioskiem o nabycie lub odrzucenie spadku, należy czy to w sądzie, czy u notariusza przedstawić następujące dokumenty i informacje:
- Akt zgonu spadkodawcy
2. Akty urodzenia spadkobierców (w przypadku zamężnych kobiet, jeśli zmieniły nazwisko – akt zawarcia małżeństwa)
3. Testament (jeśli został spisany).
4. Dane spadkobierców (imiona i nazwiska, nr PESEL, miejsce zamieszkania).
Notarialne poświadczenie dziedziczenia przed notariuszem jak i stwierdzenie nabycia spadku w sądzie mają takie same skutki prawne i mogą być podstawą do dokonania wpisu np. w księgach wieczystych; można też na ich podstawie sprzedać mieszkanie, jeśli wszyscy spadkobiercy wyrażą taką wolę. Dokumenty te złożone w banku, pozwalają na dostęp do funduszy zmarłego w częściach wskazanych dla poszczególnych spadkobiorców, o ile spadkodawca nie dokonał dyspozycji wkładem na wypadek śmierci (wówczas takie oszczędności do spadku nie wchodzą). A także możemy zwrócić się do dowolnego banku z dyspozycją sprawdzenia, w jakich bankach spadkodawca ulokował swoje oszczędności.
W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wskazuje tylko udziały, w jakich poszczególni spadkobiercy dziedziczą po zmarłym. To samo jest w dokumencie poświadczenia dziedziczenia, sporządzonym przez notariusza. Nie wskazuje się tam obiektów czy przedmiotów wchodzących w skład spadku.
ODRZUCENIE SPADKU PO TERMINIE
Odrzucenie spadku po terminie jest dopuszczalne, jeśli spadkobierca powoła się na wady oświadczenia woli w postaci błędu lub groźby. W praktyce błąd co do przedmiotu spadku może dotyczyć niewiedzy o istnieniu określonych długów czy aktywów wchodzących do masy spadkowej, a także błędnego oszacowania wartości składników majątku.
Aby można było uchylić się od niezłożenia oświadczenia w terminie, trzeba wykazać, że błąd co do stanu spadku jest usprawiedliwiony okolicznościami sprawy. Jeśli zaś chodzi o odrzucenie spadku po terminie z powodu groźby, to dotyczy to sytuacji, w której ktoś groził zarówno spadkobiercy, jak i członkom jego rodziny.
Co ważne, odrzucenie spadku po terminie może nastąpić wyłącznie przed sądem. Konieczne jest złożenie wniosku o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie. Wniosek można złożyć w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Jednocześnie należy też wnioskować o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku po spadkodawcy.
Sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd spadku, tj. sąd rejonowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.
