Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych zarządcami dróg są dla dróg:
- krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
- wojewódzkich – zarząd województwa,
- powiatowych – zarząd powiatu,
- gminnych – wójt/burmistrz/prezydent.
W Polsce mogą być również drogi, których zarządcą jest np. spółdzielnia mieszkaniowa, czy osoba fizyczna, spółka kapitałowa.
Zgodnie z art. 20 ustawy o drogach publicznych – zarządca odpowiedzialny jest za monitorowanie stanu zarządzanych dróg, wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, prawidłowe oznakowanie i zabezpieczenie uszkodzeń jezdni, okresowa kontrola stanu dróg, odśnieżanie i zwalczanie śliskości w okresie zimowym. Zarządca drogi ponosi odpowiedzialność na szkodę w pojeździe na podstawie art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. W celu ustalenia odpowiedzialności, konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek:
- zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność,
- szkoda,
- związek przyczynowy między wymienionym zdarzeniem, a szkodą.
Typowe sytuacje, w których kierowcy mogą dochodzić roszczeń od zarządcy drogi, to:
- uszkodzenie opon – wjechanie w dużą dziurę lub wyboje,
- złamanie zawieszenia – spowodowane nierównościami nawierzchni,
- wypadki – na skutek braku odpowiedniego oznakowania lub niewłaściwej organizacji ruchu
Aby skutecznie dochodzić roszczeń, poszkodowany powinien zebrać dowody w postaci zdjęć, świadków zdarzenia oraz dokumentacji medycznej, jeśli doszło do szkody osobowej, zgłosić szkodę do odpowiedniego zarządcy drogi, często w formie pisemnej, w przypadku odmowy wypłaty odszkodowania przez zarządcę drogi, rozważyć można złożenie pozwu do sądu.
Odpowiedzialność zarządcy drogi wynosi 3 lata, o czym stanowi art. 442 (1) § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.: „roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę”.
Wysokość odszkodowania powinna zostać ustalona w oparciu o przewidywane koszty naprawy (kosztorysu) i według cen z daty ich ustalania.
