Zgodnie z Kodeksem cywilnym w momencie śmierci spadkodawcy spadkobiercy mają co do zasady trzy możliwości zachowania się wobec przysługującego im spadku:
- Mogą przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste),
- Mogą przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza),
- Mogą spadek odrzucić.
Przed podjęciem decyzji należy się zastanowić, jakie skutki dla spadkobiercy będzie miało każde z wyżej wskazanych możliwości.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Co istotne więc, termin na przyjęcie czy odrzucenie spadku biegnie nie od daty śmierci spadkodawcy tylko od daty, w której spadkobierca dowiedział się, że po zmarłym dziedziczy. Brak złożenia oświadczenia oznacza, że spadkobierca przyjął spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi.
W razie tzw. prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia. W razie przyjęcia spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Oznacza to, że spadkobierca nie będzie musiał płacić długów jakie pozostawił po sobie spadkodawca, gdy w spadku nie będzie żadnego majątku.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku można złożyć albo się przed sądem albo przed notariuszem. Obie formy są poprawne.
Czy w sytuacji, gdy odrzucimy spadek pozbywamy się „problemu”?
I tak i nie.
Nie, jeżeli mamy małoletnie dzieci. Wówczas, jeżeli nie chcemy by dziedziczyły one po zmarłym, musimy podjąć kroki, aby odrzucić spadek w ich imieniu, bowiem wchodzą one za nas „w kolejkę” do dziedziczenia. Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku do sądu rodzinnego, drugim zaś, złożenie oświadczenia przed sądem cywilnym lub przed notariuszem. Rodzice, którzy uważają, że dziecko powinno spadek odrzucić, powinni udowodnić, że dla jego dobra jest podjęcie takiej decyzji. W tym celu muszą sporządzić pismo, w którym wnoszą o wyrażenie zgody na zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci.