Śmierć osoby bliskiej bez pozostawienia testamentu powoduje powstanie obowiązków prawnych po stronie jej potencjalnych spadkobierców ustawowych - w pierwszej kolejności i z reguły członków jego najbliższej rodziny .
Gdy zmarły pozostawia po sobie majątek o większej wartości i bez długów to spadkobiercy - mając interes ekonomiczny - zazwyczaj szybko przeprowadzają postępowanie spadkowe - tj . składają przed Sądem lub notariuszem oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i w konsekwencji uzyskują postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia . Powyższe dokumenty - albo pozwalają na bezpośrednie objęcie przez nich poszczególnych składników majątku spadkowego , albo umożliwiają przeprowadzenie podziału spadku .
Gdy zmarły nie pozostawia żadnego majątku lub gdy majątek spadkowy jest zadłużony albo gdy spadkobiercy nie mają wiedzy na temat tego co wchodzi do masy spadkowej to zachowanie spadkobierców zazwyczaj nie jest już szybkie albo wręcz spadkobiercy nie wykonują - żadnych ruchów .
Jeżeli spadkodawca nie pozostawia majątku - to spadkobiercy nie wykazują inicjatywy bo przecież „ nie ma czego dziedziczyć , a trzeba ponosić jakieś koszty „ . Takie podejście jest nieprawidłowe i może narazić spadkobierców na niebezpieczeństwa . Brak złożenia oś - wiadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie 6 m – cy od chwili śmierci spad - kodawcy powoduje bowiem , że nabywają oni spadek z mocy ustawy . Spadkobiercy nigdy nie mogą być pewni , że spadkodawca nie był zadłużony , a ewentualne ujawnienie długów po upływie w/w terminu może spowodować odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe .
Jeżeli spadkodawca pozostawił majątek , ale zadłużony , lub gdy nie wiadomo co wchodzi do spadku - to spadkobiercy zwykle zwlekają z uruchomieniem postępowania spadkowego , gdyż nie wiedzą „ czy gra jest warta świeczki „ Taka zwłoka to również błąd , gdyż może narazić spadkobierców na odpowiedzialność za ewentualne długi spadkowe . W omawianych sytuacjach najrozsądniej jest podjąć czynności ustalające wartość majątku spadkowego i wysokość zadłużenia , a następnie - w terminie 6 m - cy od chwili śmierci spadkodawcy złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub o odrzuceniu spadku .
Na zachowania spadkobierców związane z dziedziczeniem coraz częściej ma wpływ sytuacja majątkowa spadkobierców . Spadkobiercy mogą nie posiadać majątku własnego lub co gor - sza mogą być zadłużeni .
W takich sytuacjach - spadkobiercy często nie podejmują żadnych działań związanych z prowadzeniem postępowania spadkowego .Ich celem jest zazwyczaj nieformalne korzystanie z majątku spadkodawcy kosztem pozostałych spadkobierców .
W tym miejscu należy podkreślić , iż tym pozostałym spadkobiercom przysługują jednak roszczenia wobec spadkobiercy odnoszącego korzyści z nieformalnego korzystania z majątku należącego do spadku , których mogą dochodzić po przeprowadzeniu postępowania spadkowego .
Innym celem zadłużonych spadkobierców może być ochrona majątku spadkowego przed egzekucją . Fakt nieprzeprowadzenia postępowania spadkowego przez zadłużonego spadko - biercę lub wprost złożenie przez niego oświadczenia o odrzuceniu spadku powodujące przejście jego udziału w spadku na innych spadkobierców - mogą być interpretowane jako działania przestępcze stanowiące o odpowiedzialność karnej zadłużonego spadkobiercy / przestępstwo polegające na działaniu na szkodę wierzyciela / .
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić , że nieprzeprowadzenie postępowania spad - kowego w sytuacji , gdy do majątku spadkodawcy wchodzą nieruchomości , powoduje iż w księgach wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości powstaje rozbieżność - niezgod - ność stanu prawnego ze stanem faktycznym . Mogą więc zaistnieć sytuacje , gdy działanie określonych podmiotów w zaufaniu do treści kw może spowodować szkodę , do której na – prawienia mogą zostać zobowiązani spadkobiercy , którzy nie przeprowadzili postępowania spadkowego .
Istotnym jest także wskazanie , iż zwłoka w przeprowadzeniu postępowania spadkowego w odniesieniu do spadku obejmującego nieruchomości i inny majątek może powodować znaczne trudności w przyszłości i dotkliwe skutki dla spadkobierców . Generalnie można stwierdzić , iż upływ czasu może spowodować i często powoduje zwiększenie ilości spadkobierców , rozdrobnienie spadku , dalsze opóźnienia spowodowane śmiercią kolejnych spadkobierców i koniecznością ustalenia ich następców prawnych . Nieprzeprowadzenie postępowania spadkowego uniemożliwia obrót nieruchomościami należącymi do spadku oraz utrudnia korzystanie z nich . Zwłoka w przeprowadzeniu postępowania spadkowego może spowodować także np. przepadek depozytu pieniężnego na rzecz Skarbu Państwa . Wielość i różnorodność stanów faktycznych uniemożliwia określenie wszystkich ujemnych skutków nieprzeprowadzenia postępowania spadkowego .
Mając powyższe na uwadze - jeżeli spotka nas śmierć osoby bliskiej nie lekceważmy obowiązków prawnych , które nakładają na nas przepisy prawa i złóżmy w terminie oś - wiadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku , rozważmy czy nie powinniśmy złożyć takich oświadczeń w imieniu naszych małoletnich dzieci i uprzedźmy o dokonaniu tych czynności innych znanych nam bliskich spadkodawcy . Koszty przeprowadzenia postępowania spadkowego są stosunkowo niewielkie , a jego uruchomienie spowoduje , iż nie będziemy ponosić negatywnych konsekwencji , jakie mogą być związane z zaniechaniem jego przeprowadzenia .
