W wielu rodzinach w naszym kraju jedynie jeden z małżonków pracuje zawodowo osiągając dochody . Drugi z małżonków często pozostaje natomiast w domu zajmując się sprawami domowymi i opieką nad dziećmi . Szczególnie często taki stan rzeczy ma miejsce na wsiach oraz w małych miastach . Z reguły stroną nie pracującą zawodowo jest kobieta . Konsekwencją takiego układu ról małżonków w rodzinie są stosunkowo ograniczone środki finansowe przypadające na osobę w rodzinie . W takich sytuacjach - często z pomocą przychodzi rodzina małżonków - teściowie . Pomoc taka dotyczy różnych spraw - zarówno mieszkaniowych , jak i spraw związanych z bieżącym utrzymaniem rodziny . Jeżeli pomocy udzielają rodzice tylko jednego z małżonków to fakt ten może mieć istotne znaczenie dla sytuacji majątkowej zwłaszcza tego z małżonków , którego rodzice takiej pomocy nie chcą lub nie mogą udzielić .
Wszystko jest dobrze do chwili , gdy małżonkowie żyją zgodnie i trzymają się swoich ról, które dotąd pełnili w rodzinie . Natomiast gdy małżonkowie zaczynają się kłócić to aktywność zawodowa jednego z nich i sprawy majątkowe wyraźnie różnicują sytuację małżonków . Odmowa przekazania środków finansowych na zaspokajanie potrzeb rodziny przez aktywnego zawodowo męża dla nieak - tywnej zawodowo żony zajmującej się domem i wychowaniem dzieci sprawia , iż kobieta - niekiedy z dnia na dzień – traci podstawy bytu i wpada w tragiczną sytuację . Pomoc finansowa teściów udzielana dotąd małżonkom zazwyczaj także ustaje , a jeżeli była ona wykorzystywana na pomoc w budowie domu małżonków na gruncie teściów to kobieta często jest z tego domu po prostu wyrzucana . W powyższej sytuacji dom budowany przez małżonków jest bowiem prawnie rzecz ujmując własnością teściów i mogą oni w każdej chwili zażądać opuszczenia ich nieruchomości , a małżonkom / lub jednemu z nich / przysługuje wówczas jedynie roszczenie o zwrot nakładów na grunt teściów . Gdy budynek taki budowany jest system gospodarczym przy użyciu własnej pracy i materiałów z odzysku to małżonkowie mają kłopoty dowodowe z wykazaniem rodzaju i wielkości nakładów oraz z uzyskaniem ich zwrotu , a już zawsze dochodzenie tego typu roszczeń związane jest z upływem znacznego okresu czasu .
Z powyższego wynika , iż małżonkowie powinni już na początku nowej drogi życiowej , a jeszcze lepiej przed jej rozpoczęciem , zastanowić się nad tym – jak ma wyglądać ich przyszłe życie , gdzie będzie ich centrum życiowe , jakie role będą pełnili w zakładanej rodzinie , jak zabezpieczyć finansowo - choćby w minimalnym zakresie - każde z nich na wypadek rozpadu ich związku lub na wypadek zaistnienia innych trudnych nieprzewidzia - nych sytuacji życiowych .
Kobieta powinna rozważyć czy w dłuższej perspektywie czasowej nie jest celowym podjęcie przez nią aktywności zawodowej , a wcześniej przygotowanie się do jej rozpoczęcia oraz powinna to uzgodnić z przyszłym mężem przynajmniej jako jedną z opcji . W sytuacji planowania przez małżonków rozpoczęcia budowy domu mieszkalnego ze środków własnych na gruncie stanowiącym własność teściów celowym byłoby uregulowanie sytuacji prawnej tego gruntu by zabezpieczyć się przed ewentualną utratą nakładów czynionych na budowę domu , a w przypadku niemożności uregulowania tej sytuacji - rozważenie odstąpienia od realizacji planów budowy lub ich zmiany , a co najmniej sformalizowanie i dokumentowanie dokonywanych wydatków lub też rozważenie innych opcji - np. zakup mieszkania z wykorzystaniem środków pozyskanych z kredytu .
Należy podkreślić , iż relacje małżonków z teściami to tylko część problemu . Najważniejszym jest jednak to by w przypadku wystąpienia trudnych sytuacji życiowych - sytuacja jednego z małżonków nie była tego rodzaju , żeby mógł on decydować o losach drugiego z małżonków zupełnie nie licząc się z jego możliwościami i potrzebami .
Rozpad więzi pomiędzy małżonkami i ich rozstanie często nie powoduje , iż przystępują oni do bezzwłocznego uporządkowania swojej sytuacji prawnej i majątkowej . Nadmierna zwłoka w uporządkowaniu tych spraw nie jest dobrym rozwiązaniem , a w przyszłości może wiązać się ze znacznymi trudnościami i powodować dotkliwe skutki .
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód umożliwia zawarcie nowego małżeństwa i założenie nowej rodziny , a także powoduje ustanie majątkowej wspólności małżeńskiej . Od tego momentu - nowe długi zaciągane przez jednego z byłych małżonków nie obciążają drugiego małżonka . Od tego momentu - możliwy jest także podział majątku dorobkowego stron zgromadzonego w trakcie trwania małżeństwa . Dokonanie podziału tego majątku , a zwłaszcza podział praw do nieruchomości mieszkaniowych , jest szczególnie istotne , gdyż umożliwia każdemu z małżonków odnalezienie się w nowej sytuacji i zabezpieczenie podstawy bytu jaką stanowi mieszkanie lub przynajmniej uzmysławia potrzebę podjęcia działań zmierzających do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w przyszłości . Niezwykle często małżonkowie nie przeprowadzają spraw rozwodowych , a sytuacja polegająca na fizycznym rozstaniu się małżonków przedłuża się w nieskończoność . Zazwyczaj kobieta liczy na możliwość odbudowania związku zwłaszcza , iż jej sytuacja jest trudniejsza bo z reguły pozostaje ona wraz z dziećmi w mieszkaniu małżeńskim . Mężczyzna często zaś odchodzi do innej kobiety i taka sytuacja trwa latami . Upływ czasu nie zmienia stosunków własnościowych pomiędzy małżonkami - dalej pozostają oni współwłaścicielami mieszkania nabytego w trakcie trwania małżeństwa . Po pewnym czasie jedno z małżonków dostrzega potrzebę podziału majątku by móc zabezpieczyć swoje potrzeby na przyszłość . Podział majątku dorobkowego , gdy jest on stosunkowo nieznaczny i często ogranicza się do mieszkania , powoduje , iż każdy z byłych małżonków musi pozyskać dodatkowe środki by zabezpieczyć swoje potrzeby mieszkaniowe - na zakup nowego mieszkania lub na spłatę drugiego z małżonków . Wówczas może się okazać , iż małżonkowie - wskutek upływu dłuższego okresu czasu od rozstania - nie będą w stanie lub będą mieli ograniczone możliwości w odtworzeniu zasobów mieszkaniowych .
Inną typową sytuacją , która często powoduje niespodziewane komplikacje , jest śmierć jednego z małżonków . Wówczas powstaje kwestia dziedziczenia po zmarłym małżonku . Oprócz współmałżonka - do dziedziczenia powołane w pierwszej grupie są wspólne dzieci stron oraz dzieci pozamałżeńskie zmarłego . Gdy któryś ze spadkobierców uruchomi postępowanie spadkowe oraz podziałowe - sytuacja majątkowa żyjącego współmałżonka ulega pogorszeniu i nie zawsze jest on w stanie wygenerować środki finansowe niezbędne do zachowania mieszkania i dokonania spłat na rzecz innych spadkobierców .
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić , iż zwłoka w uporządkowaniu spraw majątkowych w sytuacji zaistnienia w/w sytuacji życiowych nie jest zasadna . Celowym jest szybkie przystąpienie do porządkowania tych spraw , a co najmniej - ustalenie własnych możliwości i ewentualnych zagrożeń .
