W ramach świadczeń pomocy społecznej wyróżnia się:

• Świadczenia pieniężne:
• zasiłek stały,
• zasiłek okresowy,
• zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
• zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
• pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
• świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
• wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

• Świadczenia niepieniężne:
• praca socjalna,
• bilet kredytowany,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• składki na ubezpieczenia społeczne,
• pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
• sprawienie pogrzebu,
• poradnictwo specjalistyczne,
• interwencja kryzysowa,
• schronienie,
• posiłek,
• niezbędne ubranie,
• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
• mieszkanie chronione,
• pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
• pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

 

KOMU PRZYSŁUGUJĄ POSZCZEGÓLNE ŚWIADCZENIA, NA JAKICH ZASADACH I W JAKICH WYSOKOŚCIACH:

• Zasiłek stały przysługuje osobie, która :

- jest pełnoletnia, samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, jest niezdolna do pracy (ze względu na wiek – 65 lat mężczyzna, 60 lat kobieta lub jest całkowicie niezdolna do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,

- jest pełnoletnia, pozostaje w rodzinie w rodzinie, jest niezdolna do pracy z powodu wieku (65 lat mężczyzna, 60 lat kobieta) lub jest całkowicie niezdolna do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,

- Wysokość zasiłku stałego:

W przypadku osoby prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe przyznawany jest w kwocie odpowiadającej różnicy między kryterium dochodowym dla osoby samotnej, a jej dochodem, natomiast w przypadku osób przebywających w rodzinie zasiłek stały jest różnicą między kryterium dochodowym na jednego członka rodziny, a dochodem na osobę w rodzinie. Kwota przyznanego zasiłku nie może być niższa niż 30 zł oraz nie może przekroczyć 719 zł miesięcznie.

- Kiedy zasiłek nie przysługuje:

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna, zasiłek stały nie przysługuje.

• Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

- osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

-  rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

- Wysokość zasiłku okresowego:

Zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie; zaś w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego ustalona nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby; lub kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

- W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od dochodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona.

- Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy: ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć minimalne kwoty zasiłku okresowego.

• Zasiłek celowy przyznawany jest w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.

- Może być przyznany w szczególności na:

-  pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, ogrzewania, w tym opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

- pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- może być przyznany w formie biletu kredytowanego,

- może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego, wówczas wypłacany jest niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną,

- może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, lub które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej – wówczas może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi,

- w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi lub zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

• Opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne osobom rezygnującym z zatrudnienia

.- Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS) opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem (w tym teściową, teściem) lub rodzeństwem, składka opłacana jest kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty  (w tym osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie),

- konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad ww. osobami, musi zostać stwierdzona przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia,

- opłacanie składki trwa przez okres sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,

- świadczenie to nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat lub posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn,

- przy ustalaniu okresu ubezpieczenia, o którym mowa powyżej, okresy nieskładkowe ustala się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

• Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie się przysługuje osobie albo rodzinie w formie pieniężnej lub rzeczowej.

-  pomoc w formie pieniężnej może być przyznana jako zasiłek celowy lub nieoprocentowana pożyczka, przy czym   warunki udzielenia i spłaty pożyczki oraz jej zabezpieczenie określone zostają w umowie zawartej z gminą, pożyczka taka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej.

- pomoc w formie rzeczowej polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym, przy czym udostępnienie urządzeń lub maszyn odbywa się na podstawie umowy użyczenia,

- Odmowa przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu.

- Świadczenie to nie przysługuje, osobie lub rodzinie, która otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła,

- Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość oraz szczegółowe warunki i tryb przyznawania i zwrotu zasiłku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie.

• Sprawienie pogrzebu

- odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego,

- obowiązek organizacji pochówku, w tym osób bezdomnych, jest zadaniem własnym gminy,

- mieszkańcom domów pomocy społecznej pochówek organizują te placówki.

• Praca socjalna

- należy doświadczeń niepieniężnych, 

- przyznanie nie zależy od spełnienia kryterium dochodowego,

- nie wymaga wydania decyzji administracyjnej,

- forma przyznania świadczenia pozostawiona jest uznaniu administracyjnemu,

- może być  wykonywana w oparciu o kontrakt socjalny, projekt socjalny, na podstawie decyzji administracyjnej, jako działalność faktyczna administracji nieznajdująca konkretyzacji w żadnej z ww. form.

• Poradnictwo specjalistyczne

- jest świadczeniem niepieniężnym,

- nie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego,

- wykonywane jest wobec osób i rodzin, a jego celem jest udzielenie wsparcia w trudnych, kryzysowych sytuacjach,

- pomoc polega w szczególności na udzieleniu informacji, porad, wskazaniu instytucji specjalistycznego wsparcia lub urzędów administracji, które zajmują się załatwianiem określonych spraw,

- poradnictwo ma charakter specjalistyczny w szczególności obejmuje poradnictwo prawne, psychologiczne i rodzinne,

- polega na udzielaniu informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów,

- poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii,

- poradnictwo rodzinne obejmuje problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

• Interwencja kryzysowa

- należy do świadczeń niepieniężnych,

-  udzielana niezależnie od dochodu świadczeniobiorcy,

- ma na celu umożliwienie powrotu do stanu sprzed kryzysu, ewentualnie do stanu umożliwiającego samodzielne funkcjonowanie,

- w ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej specjalistycznej pomocy psychologicznej, a w zależności od potrzeb - poradnictwa socjalnego lub prawnego, w sytuacjach uzasadnionych - schronienia do 3 miesięcy,

- cudzoziemcom i ofiarom handlu ludźmi, można udzielić schronienia na okres ważności zaświadczenia, o którym mowa w art. 170 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub na okres ważności zaświadczenia, o którym mowa w art. 41a ust. 1 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, lub na okres ważności zezwolenia, o którym mowa w art. 176 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,

- matki z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi.

• Pomoc w formie schronienia, posiłku, ubrania

- świadczenie to stanowi zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych osoby lub rodziny,

- kryterium uprawniające do tego rodzaju pomocy jest określone ogólnie, obejmuje wszystkie osoby, które w danym momencie są pozbawione schronienia, a ich potrzeby dotyczące zapewnienia posiłku i odzieży nie są zaspokojone w niezbędnym zakresie,

- poza osobami bezdomnymi z pomocy tej mogą korzystać również osoby ubogie, a także osoby i rodziny poszkodowane w wyniku klęski żywiołowej czy zdarzenia losowego.

 

• Tymczasowe schronienie

- tego rodzaju pomoc socjalna polega na zapewnieniu tymczasowego miejsca pobytu w określonym obiekcie np. w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi,

- schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowe, mogą w nim przebywać osoby zdolne do samoobsługi, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych osób przebywających w placówce, natomiast nie mogą w niej przebywać osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych, z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych przypadków;

- schronisko dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi zapewnia osobom bezdomnym, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, zakład opiekuńczo-leczniczy lub zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, tymczasowe schronienie wraz z usługami opiekuńczymi oraz usługami ukierunkowanymi na wzmacnianie aktywności społecznej, w miarę możliwości wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej, ponadto, w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobom takim zapewnia się posiłek lub całodzienne wyżywienie, ponadto, w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się przyznanie tymczasowego schronienia w tego rodzaju schronisku osobom bezdomnym, które posiadają decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej, przez okres oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej, jednak nie dłużej niż przez 4 miesiące, w schronisku takim mogą przebywać jedynie osoby na podstawie decyzji o przyznaniu tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi albo decyzji o przyznaniu tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych, wydanej przez gminę, co więcej, mogą tam przebywać osoby, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych osób przebywających w placówce, natomiast nie mogą tam przebywać osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych, z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych przypadków;

- noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia, mogą w niej przebywać osoby zdolne do samoobsługi, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych osób przebywających w placówce, natomiast nie mogą w niej przebywać osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych, chyba, że zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek;

- ogrzewalnia umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące,

- tymczasowe schronienie w ogrzewalni lub noclegowni nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej, a wydatki poniesione za udzieloną pomoc nie podlegają zwrotowi.

• Pomoc w formie żywności i ubrania

- świadczenie to polega na zapewnieniu osobie potrzebującej odzieży, bielizny i obuwia odpowiednich do pory roku oraz potrzeb świadczeniobiorcy (dostosowane do płci i rozmiaru), - dostarczenie żywności polega na organizacji przynajmniej jednego gorącego posiłku dziennie, w tym na zakupie posiłków dla dzieci i młodzieży przebywającej w szkole oraz na przyznaniu pomocy w formie rzeczowej w postaci produktów żywnościowych, musi być zapewnione każdej osobie, która własnym staraniem nie jest w stanie tego posiłku zorganizować,

- sposób realizacji świadczenia oraz okres, na jaki będzie ono udzielone, nie zostały ustawowo określone, ich doprecyzowanie należy do uznania organu przyznającego świadczenie,

- w celu przyznania tych świadczeń wymagane jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i wydania decyzji administracyjnej przy czym do pomocy doraźnej udzielanej dzieciom i młodzieży oraz do pomocy przyznawanej w sytuacji kryzysowej występującej na skalę masową, a także w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej albo zdarzenia losowego wywiadu środowiskowego nie przeprowadza się oraz nie jest wymagane wydanie decyzji administracyjnej, wydatki poniesione na udzieloną pomoc nie podlegają zwrotowi.

• Indywidualny program wychodzenia z bezdomności

- stanowi wsparcie dla osoby bezdomnej polegające na rozwiązywaniu jej problemów życiowych, przede wszystkim problemów rodzinnych, mieszkaniowych i związanych z zatrudnieniem,

- polega na utworzeniu przez osobę bezdomną wraz z pracownikiem socjalnym planu pomocy, który następnie musi zatwierdzić kierownik Ośrodka, jeżeli indywidualny program wychodzenia z bezdomności wykracza poza będące w dyspozycji placówki środki pomocy lub zachodzi konieczność objęcia osoby bezdomnej ubezpieczeniem zdrowotnym,

- przed opracowaniem indywidualnego programu pracownik socjalny analizuje szczegółowo sytuację życiową świadczeniobiorcy (bierze pod uwagę każdą sferę życia podopiecznego, określa także jego możliwości i mocne strony),

- w przypadku osób przebywających w schronisku dla bezdomnych, indywidualny plan wychodzenia z bezdomności jest opracowywany przez pracownika socjalnego tej jednostki. W takim wypadku realizatorem działań określonych w programie będzie schronisko.

• Usługi opiekuńcze

- stanowią grupę świadczeń niepieniężnych,

- przysługują osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona,

- mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić,

- usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem,

- specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym,

- zakres, okres i miejsce świadczenia ustala Ośrodek pomocy społecznej,

- Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania,

- usługi te mogą być przyznane w trybie pilnym w szczególnie uzasadnionych przypadkach np.  gdy doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub gdy objęcie osób usługami opiekuńczymi lub specjalistycznymi usługami opiekuńczymi wynika z konieczności zapewnienia takim osobom odpowiedniej opieki, przyznanie usług w trybie pilnym następuje niezwłocznie po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego, a wydanie decyzji o przyznaniu usług oraz decyzji ustalającej odpłatność za przyznane usługi może nastąpić po rozpoczęciu ich rzeczywistego świadczenia, nie później jednak niż w terminie 10 dni od dnia rozpoczęcia świadczenia usług,

- usługi opiekuńcze w ośrodku wsparcia mogą zostać przyznane osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, ośrodkiem wsparcia jest jednostka organizacyjna pomocy społecznej dziennego pobytu, jak również w ośrodku wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu, ośrodkiem wsparcia, może być ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi oraz klub samopomocy, jak również schronisko dla osób bezdomnych pomimo nieświadczenia w nim usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych.

• Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi - środowiskowe domy samopomocy i kluby samopomocy

- te specjalistyczne ośrodki wsparcia mają na celu udzielenie takiej pomocy, by osoby dotknięte zaburzeniami psychicznymi (uczestnicy) mogły samodzielnie funkcjonować w swoim środowisku poprzez podejmowanie działaniń na rzecz integracji uczestników z otoczeniem oraz wzmocnić ich życiową zaradność,

- środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym, okres korzystania z miejsca całodobowego pobytu w środowiskowym domu samopomocy nie może być jednorazowo dłuższy niż 3 miesiące, z możliwością przedłużenia do 6 miesięcy w uzasadnionych przypadkach, przy czym maksymalny okres pobytu całodobowego osoby w roku kalendarzowym nie może być dłuższy niż 8 miesięcy

- kluby samopomocy świadczą usługi  w zakresie ustalonym przez radę gminy w uzgodnieniu z wojewodą,

- korzystanie z usług świadczonych w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi, niebędących usługami całodobowymi oraz korzystanie z usług klubów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest nieodpłatne,

-  usługi całodobowe w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala się w wysokości 70% dochodu osoby korzystającej z usług, proporcjonalnie do okresu jej pobytu, przy czym, opłata nie może być wyższa niż średnia miesięczna kwota dotacji na jednego uczestnika, wyliczona dla ośrodka wsparcia, w którym osoba przebywa,

- skierowanie do ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ustalenie odpłatności za korzystanie z usług całodobowych w tych ośrodkach odbywa się na podstawie decyzji właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej lub zlecającej prowadzenie ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, przy czym organ ten może zwolnić osoby zobowiązane do odpłatności za usługi całodobowe w ośrodkach wsparcia, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej odpłatności,

- dochody z tytułu odpłatności za usługi całodobowe świadczone w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi stanowią dochód budżetu państwa.

• Rodzinny dom pomocy

- jest to forma usług opiekuńczych i bytowych świadczonych całodobowo przez osobę fizyczną lub organizację pożytku publicznego dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu zamieszkujących wspólnie osób wymagających z powodu wieku lub niepełnosprawności wsparcia w tej formie,

- Korzystanie z usług takiej placówki jest możliwe dopiero po wyczerpaniu możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osoby uprawnionej,

- osobą uprawnioną jest osoba wymagająca z powodu wieku lub niepełnosprawności pomocy innych osób,

- jest prowadzony na podstawie umowy zawartej przez osobę fizyczną albo organizację pożytku publicznego z gminą właściwą ze względu na miejsce położenia rodzinnego domu pomocy.

• Mieszkanie chronione

- tego rodzaju pomoc stanowi swoistą formę pomocy środowiskowej,

-adresowane jest do osób pełnoletnich, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności adresowane jest do osób z zaburzeniami psychicznymi, osób opuszczających pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, okręgowy ośrodek wychowawczy, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich, a także cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,

- cele pomocy sprowadzają się do przygotowania świadczeniobiorcy do samodzielnej egzystencji oraz do udzielania wsparcia osobom, które potrzebują opieki, ale nie wymagają umieszczenia w placówce socjalnej,

- w zależności od celu udzielania wsparcia mieszkanie chronione prowadzone jest jako mieszkanie chronione treningowe lub mieszkanie chronione wspierane.

- mieszkanie chronione treningowe zapewnia usługi bytowe oraz naukę, rozwijanie lub utrwalanie samodzielności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia samodzielnego życia,

- mieszkanie chronione wspierane przeznaczone jest dla osoby niepełnosprawnej, w szczególności osoby niepełnosprawnej fizycznie lub osoby z zaburzeniami psychicznymi lub osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chorej,  zapewnia się w nim usługi bytowe oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w życiu codziennym i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania samodzielności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości.

- decyzję o skierowaniu do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wydaje się na czas określony, przy czym w stosunku do osób, które posiadają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także w szczególnie uzasadnionych przypadkach w stosunku do innych osób, może być wydana decyzja o skierowaniu do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wspieranym na czas nieokreślony,

- decyzja o skierowaniu osoby do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym wydawana jest po dokonaniu uzgodnień pomiędzy pracownikiem socjalnym podmiotu kierującego, pracownikiem socjalnym jednostki organizacyjnej pomocy społecznej prowadzącej mieszkanie chronione lub organizacji pożytku publicznego prowadzącej mieszkanie chronione a osobą ubiegającą się o skierowanie do korzystania ze wsparcia w mieszkaniu chronionym lub jej przedstawicielem ustawowym.

minimalne standardy pomieszczeń w mieszkaniu chronionym, kierując się potrzebą zapewnienia właściwych usług i pomocy oraz uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne osób kierowanych do mieszkania chronionego odpowiedniego rodzaju.

• Wynagrodzenie za sprawowanie opieki

- przyznanie tego świadczenia nie jest poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego ani wydaniem decyzji,

- świadczenie ustalane jest przez sąd i brak jest zależności między jego wysokością a sytuacją dochodową opiekuna (por. Wyrok z dnia z 19.05.2011 r., II SA/Sz 349/11, LEX nr 1132435), WSA w Szczecinie zauważył, że do postępowania w sprawie przyznania wynagrodzenia za sprawowanie opieki nie mają zastosowania procedury wykorzystywane przy przyznawaniu świadczeń z pomocy społecznej, organy bowiem takiej pomocy nie przyznają. Stąd nie powinien być stosowany art. 106 ust. 3 u.p.s., przesądzający o przyznaniu świadczenia pieniężnego od miesiąca złożenia wniosku w tej sprawie.

- wypłata świadczenia następuje na skutek postanowienia sądu, z przyznanych na ten cel środków,

- wynagrodzenie  za sprawowanie opieki może stanowić stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe,.

- wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego,

- wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej,

- wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.

Podstawy prawne:

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2268 z późn. zm.),
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359),
• Wyrok z dnia z 19.05.2011 r., II SA/Sz 349/11, LEX nr 1132435.

Opracowała: r.pr. Katarzyna Filipczyk-Trela

 

Dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Maszewie

 

W ramach działań edukacji prawnej, o których mowa w Ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 945).