Roszczenie jest to prawo będące uprawnieniem jednej osoby do żądania od oznaczonej, drugiej osoby zachowania się w ściśle określony sposób, np. poprzez zapłacenie zobowiązania, przystąpienie do umowy, naprawienie szkody.
Z pojęciem roszczenia nierozerwalnie związane są pojęcia wierzyciela i dłużnika, gdzie:
- wierzyciel to osoba, której przysługuje roszczenie
- dłużnik to osoba, na której ciąży obowiązek wykonania roszczenia.
W dniu 9 lipca 2018 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu cywilnego dotycząca m.in. przedawnienia roszczeń.
Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy przepisy ustawy zmienianej
Jeżeli zgodnie z ustawą dotychczasową, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.
Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 ustawy dotychczasowej, stosuje się przepisy ustawy dotychczasowej, w brzmieniu dotychczasowym, tj. przedawniać się będą nadal w terminie 10 lat, a bieg terminu przedawnienia nie będzie kończył się 31 grudnia danego roku.
Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie dotychczasowej, w brzmieniu nadanym nowelizacją.
Zgodnie z art. 117 § 21 k.c. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.
Przed nowelizacją, gdy wpływał do sądu np. pozew o zapłatę roszczenia przedawnionego przeciwko konsumentowi, aby sąd uwzględnił, iż określone roszczenie jest przedawnione, konieczne było podniesienie zarzutu przedawnienia. Obecnie sąd ma obowiązek z urzędu zbadać kwestię przedawnienia i ją ewentualnie uwzględnić w wydanym orzeczeniu bez względu na to czy konsument będący pozwanym podniesie zarzut przedawnienia.
W wyjątkowych przypadkach, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności.
