ALIMENTY NA MAŁOLETNICH
Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w razie potrzeby także środków wychowania. O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym razie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.
Polski system prawny nie narzuca, by zakres obowiązku alimentacyjnego był regulowany wyłącznie w postępowaniu sądowym poprzez rozstrzygnięcie sądu. Kwestie alimentacji mogą być przedmiotem umowy pomiędzy stronami – zarówno niesformalizowanej umowy ustnej, jak i umowy pisemnej. Może się zdarzyć, że strony są zgodne i dają sobie nawzajem duży kredyt zaufania – w takim przypadku wysokość alimentów i sposób ich płacenia mogą zostać uregulowane ugodowo, nawet bez formalnej, pisemnej ugody. Gdy jednak zaufanie między stronami jest ograniczone, ugodowym ustaleniom można nadać formę bardziej sformalizowaną – umowy przed notariuszem albo ugody przed mediatorem lub sądem. W sytuacji, kiedy nie udaje się wypracować porozumienia bądź relacje między stronami są tak napięte, że nie jest podejmowana nawet taka próba, sprawa trafia najczęściej do sądu na drogę postępowania spornego. Alimenty na dzieci, jakie jeden rodzic uzyskuje od drugiego z nich w momencie, gdy zdecydowali o rozstaniu, są najczęściej ustalane na drodze sądowej.
Wniosek o alimenty należy złożyć w Sądzie Rejonowym do Wydziału Rodzinnego i Nieletnich właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, od której domaga się alimentów lub właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Do pozwu o alimenty należy dołączyć przede wszystkim zaświadczenia o sytuacji materialnej obydwu rodziców oraz wskazujące na koszty związane z utrzymaniem dziecka. Niezbędne są także dokumenty dotyczące sytuacji rodzinnej obu stron, tj. odpis aktu urodzenia dziecka czy małżeństwa.
Od momentu złożenia pozwu do pierwszej rozprawy zazwyczaj mijają 2-3 miesiące. Często postępowanie alimentacyjne kończy się na jednej rozprawie, podczas której ustalana jest kwota świadczenia w oparciu o sytuację majątkową rodziców oraz usprawiedliwione potrzeby dziecka związane z jego edukacją i wychowaniem.
W sytuacji gdy strona zobowiązana nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego istnieje możliwość wszczęcia egzekucji alimentów. tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, do rozpoczęcia tej procedury jest potrzebna klauzula wykonalności. Wyrokowi zasądzającemu alimenty sąd z urzędu nadaje klauzulę wykonalności. Tytuł wykonawczy doręcza się wówczas wierzycielowi z urzędu. Taki stan rzeczy oznacza to, że orzeczenie sądu jest wykonalne natychmiast, bez konieczności oczekiwania na jego uprawomocnienie się i to bez względu na to, czy zobowiązany wniósł apelację czy nie. Wierzyciel, kierując wniosek o wszczęcie egzekucji nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji ani majątku dłużnika, z którego egzekucja ma być prowadzona. W takim wypadku uważa się, że wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych sposobów egzekucji, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. To komornik ma obowiązek przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania. Jeżeli te czynności nie przyniosą rezultatów, komornik może wystąpić z wnioskiem do Policji o przeprowadzenie czynności w celu ustalenia miejsca zamieszkania i miejsca pracy dłużnika.
