Pomoc społeczna w Polsce funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2023 r., poz. 155 ze zm.). Jej celem jest wsparcie osób i rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie samodzielnie pokonać. Oto przegląd głównych rodzajów zasiłków, jakie można uzyskać w ramach systemu pomocy społecznej, wraz z opisem warunków przyznania.
1. Zasiłek stały
Komu przysługuje?
Zasiłek stały przysługuje:
- osobom pełnoletnim, niezdolnym do pracy z powodu wieku (kobiety od 60. roku życia, mężczyźni od 65. roku życia) lub całkowitej niezdolności do pracy potwierdzonej orzeczeniem lekarskim,
- osobom, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego (w 2024 r. wynosi ono: 776 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 600 zł na osobę w rodzinie).
Kwota zasiłku
Kwota zasiłku zależy od różnicy między dochodem osoby a obowiązującym kryterium dochodowym. Maksymalna wysokość zasiłku to 719 zł miesięcznie.
2. Zasiłek okresowy
Komu przysługuje?
Zasiłek okresowy jest przyznawany osobom i rodzinom, które:
- znajdują się w trudnej sytuacji z powodu np. bezrobocia, choroby, niepełnosprawności,
- nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych,
- spełniają kryterium dochodowe.
Okres przyznania i kwota
Zasiłek jest przyznawany na określony czas (np. 3-12 miesięcy) w zależności od sytuacji osoby/rodziny. Kwota zależy od indywidualnych potrzeb i może wynosić do 418 zł miesięcznie dla osoby samotnej lub różnicy między dochodem rodziny a kryterium.
3. Zasiłek celowy
Komu przysługuje?
Przysługuje osobom, które potrzebują jednorazowej pomocy na zaspokojenie konkretnych potrzeb, takich jak:
- zakup leków,
- opłacenie rachunków za energię lub mieszkanie,
- zakup żywności czy odzieży.
Warunki
- Dochód osoby lub rodziny musi mieścić się w granicach kryterium dochodowego.
- W szczególnych przypadkach zasiłek może zostać przyznany również osobom przekraczającym kryterium dochodowe.
4. Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego
Komu przysługuje?
Przysługuje każdemu, kto poniósł straty w wyniku:
- klęski żywiołowej,
- pożaru,
- innego zdarzenia losowego (np. powódź, zalanie mieszkania).
Szczegóły
Nie obowiązuje tutaj kryterium dochodowe, a zasiłek ma charakter jednorazowy i pokrywa konkretną stratę.
5. Zasiłek rodzinny (powiązany z pomocą społeczną)
Choć zasiłek rodzinny jest elementem polityki prorodzinnej, przy ubieganiu się o niego bierze się pod uwagę kryterium dochodowe, dlatego osoby korzystające z pomocy społecznej mogą się o niego ubiegać.
Warunki
- Dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać 674 zł (lub 764 zł, jeśli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne).
- Zasiłek przysługuje rodzinom wychowującym dzieci.
6. Specjalny zasiłek celowy
Komu przysługuje?
Jest to pomoc udzielana osobom znajdującym się w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej, ale które nie spełniają kryterium dochodowego. Może być przyznany w drodze uznaniowej przez ośrodek pomocy społecznej.
7. Zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej
Komu przysługuje?
Zasiłek jest adresowany do osób, które zrezygnowały z pracy zarobkowej, aby opiekować się członkiem rodziny z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Warunki
- Dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać 764 zł.
- Zasiłek wynosi 620 zł miesięcznie.
8. Zasiłek pielęgnacyjny
Komu przysługuje?
Przyznawany jest osobom niepełnosprawnym (dzieciom i dorosłym) oraz osobom starszym powyżej 75. roku życia.
- Bez względu na dochód.
- Wysokość świadczenia w grudniu 2024 r. wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Podsumowanie
Rodzaje zasiłków oferowanych przez pomoc społeczną w Polsce są zróżnicowane i dostosowane do indywidualnych potrzeb osób i rodzin. Każdy zasiłek wymaga spełnienia określonych warunków, w tym zazwyczaj kryterium dochodowego. W celu uzyskania szczegółowych informacji lub pomocy w złożeniu wniosku, warto zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania.
