Od dnia 1 marca 2019 roku obowiązuje ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.
Ustawa określa warunki i tryb przyznawania oraz zasady wypłacania i finansowania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego. Celem świadczenia jest zapewnienie niezbędnych środków utrzymania osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej albo ich nie podjęły ze względu na wychowywanie dzieci.
Dla kogo świadczenie?
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające może być przyznane:
1) matce, która urodziła i wychowała lub wychowała co najmniej czworo dzieci;
2) ojcu, który wychował co najmniej czworo dzieci, w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.
Czy inne dodatkowe warunki?
Świadczenie może być przyznane osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadającym po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 10 lat, jeżeli są: obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie może być przyznane matce po osiągnięciu wieku 60 lat albo ojcu po osiągnięciu wieku 65 lat, w przypadku gdy nie posiada dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania. Świadczenie przysługuje pod warunkiem zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie jego pobierania.
Komu świadczenie nie przysługuje?
Świadczenie nie przysługuje osobie, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności. Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty w wysokości co najmniej najniższej emerytury.
Można odmówić przyznania świadczenia:
- osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej,
- w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci.
Jak uzyskać prawo do świadczenia?
Ustalenie prawa do świadczenia następuje odpowiednio na wniosek matki albo ojca dzieci składany w jednostce organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/jednostce organizacyjnej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Wniosek powinien zawierać:
1) dane osoby, która ubiega się o świadczenie:
a) imię i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) numer PESEL albo, jeśli nie nadano tego numeru, serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania,
f) adres do korespondencji, jeśli jest inny niż adres zamieszkania;
2) żądanie wnioskodawcy ze wskazaniem świadczenia, o jakie się ubiega;
3) wskazanie sposobu wypłaty świadczenia wraz z podaniem danych niezbędnych do jego wypłaty;
4) podpis wnioskodawcy lub jego przedstawiciela ustawowego albo pełnomocnika.
Do wniosku należy dołączyć akty urodzenia dzieci lub orzeczenia sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dzieckiem, informację o numerach PESEL dzieci oraz oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej oraz innych okolicznościach, których ustalenie jest niezbędne do przyznania świadczenia.
Przyznanie prawa do świadczenia lub odmowa przyznania prawa do świadczenia następuje w drodze decyzji Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.