Możliwość zatrudnienia się, jest przejawem aktywności zawodowej, za którą to w odpłatny sposób, podsumowuje się siły i umiejętności człowieka na cele działalności podmiotu gospodarczego. Mówiąc o tej formie mamy do czynienia z zwartą umową pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, która podlega regulacjom prawnym. Podpisanie umowy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, wiąże się z obowiązkami ale również z przywilejami. Jest kilka rodzajów umów, poprzez które możliwe jest zatrudnienie, jednakże to pracodawca szczegółowo nakreśla warunki zatrudnienia, czy wysokość wynagrodzenia.
W regulacjach prawnych panujących w Polsce można wyróżnić umowy wynikające z przepisów prawnych Kodeksu Pracy – mowa o umowie o pracę-, oraz wynikające z przepisów prawnych Kodeksu Cywilnego – dotyczące umowy o dzieło i umowy zlecenie.
Zgodnie z artykułem 2 Kodeksu Pracy, mówiąc o pracowniku mam na myśli pracownika którym jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Natomiast na podstawie artykułu 3 Kodeksu Pracy pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Najbardziej korzystnym rozwiązaniem jest podpisanie przez pracownika umowy o pracę. Dzięki niej Kodeks Pracy zapewnia szereg profitów dla pracowników takich jak: urlop macierzyński, urlop wypoczynkowy i urlop zdrowotny. W trakcie choroby pracownik ma wypłacone wynagrodzenie przez swojego pracodawcę lub ZUS. W przypadku nieszczęśliwego wypadku pracownik ma zapewnione koszty leczenia i rehabilitacji. W sytuacji utraty zdolności wykonywania zawodu, daje możliwość ubiegania się o rentę. Po uzyskaniu przepracowanych lat pracy, daję możliwość ubiegania się ubezpieczonego o emeryturę. Kodeks Pracy wyszczególnia umowy pod względem czasu trwania:
- umowa na okres próbny,
- umowa na czas określony,
- umowa na czas nieokreślony.
Umowa na okres próbny obowiązywać może nie dłużej niż 3 miesiące. Daje to możliwość dla obydwu stron poznania siebie, swoich możliwości i kwalifikacji. Kiedy wygaśnie pracodawca może podpisać z pracownikiem umowę na czas określony lub od razu na czas nieokreślony. Na podstawie tej umowy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, zwolnienia chorobowego czy comiesięcznego wynagrodzenia. Obowiązujący okres wypowiedzenia przy tej umowie zależy od czasu na jaki została ona zawarta.
Umowa na czas określony wygasa po upłynięciu danego terminu. Czas zatrudnienia przy tej umowie nie może wynosić więcej niż 33 miesiące, a pracodawca z jednym pracownikiem nie może zawrzeć więcej niż 3 takich umów. Zgodnie z przepisami prawa pracownik zatrudniony na podstawie tej umowy ma prawo do urlopu wypoczynkowego, zwolnienia chorobowego i wynagrodzenia za pracę. Okres wypowiedzenia wynosi: 2 tygodnie, 1 miesiąc, 3 miesiące – w zależności od tego na jaki czas zwarta była umowa.
Umowa na czas nieokreślony jest dla osoby fizycznej, czyli dla przeciętnego obywatela najbardziej korzystną umową. Zapewnia ona trwałość i stabilność stosunku pracy. Dzięki niej pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, zwolnienia chorobowego i wynagrodzenia za pracę. Okres wypowiedzenia jest podobny jak do okresu wypowiedzenia przy umowie na czas określony. Zależy od czasu przepracowanego u danego pracodawcy.
Warto wspomnieć o umowie zlecenie, czy umowie o dzieło. Są to rodzaje umów cywilnoprawnych, które regulują przepisy Kodeksu Cywilnego. Umowa zlecenia charakteryzuje się tym, że osoba przyjmująca zlecenie może w formie odpłatnej lub też nieodpłatnej wykonać czynność prawną, która została wskazana przez zleceniodawcę. Umowę zlecenia mogą podpisać osoby fizyczne i osoby prawne posiadające zdolność do wykonywania czynności cywilnych.Ta umowa charakteryzuje się tym, że nie ma ograniczeń czasowych, a wypowiedzenie tej umowy mogą dokonać obydwie strony w każdej czasie. Jeśli umowa miałaby być bezpłatna, to należy w umowie zastrzec o braku wynagrodzenia. Natomiast brak takiego zapisu daje powód do ubiegania się o wynagrodzenie za wykonane zlecenie.
Zgodnie z artykułem 627 Kodeksu Cywilnego „Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”. Umowa o dzieło charakteryzuje się tym, że strony zgodnie określają rodzaj danego dzieła które ma zostać wykonane, wysokość i sposób w jaki ma zostać wypłacone wynagrodzenie, czas jego realizacji. Jeśli strona wykonująca dzieło nie zdąży w terminie wykonać przedmiotu umowy, lub zrobi to w sposób niezgodny z umową, to osoba zamawiająca może odstąpić od danej umowy. Jest to umowa, która nie liczy się do stażu przepracowanych lat pracy. Przy umowie o dzieło pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikowi: składek ubezpieczeniowych, odpowiednich warunków BHP, urlopu, czy zasiłku. Celem umowy o dzieło jest efekt końcowy, czyli dobrze wykonany przedmiot umowy, w dowolnej chwili przez wykonawcę. Jest to największa zaleta umowy o dzieło.
Reasumując, podjęcie pracy lub jej zmiana no nową pracę to ważny etap w życiu każdego człowieka. Należy podejść do niego na spokojnie, analizując wszystkie możliwości. Powyższy artykuł miał na celu przybliżenie informacji dotyczących zatrudnienia, regulowanych przez przepisy prawne.