W związku z pogorszeniem sytuacji epidemicznej związanej z koronawirusem SARS-CoV2 oraz zaostrzaniem restrykcji z tym związanych ponownie pojawiają się problemy z realizacją kontaktów rodziców z ich dziećmi, które na co dzień z nimi nie zamieszkują.Po rozstaniu rodziców lub po rozwodzie pojawiają się często problemy z utrzymywaniem kontaktu i bliskich relacji z dzieckiem tego rodzica, który nie sprawuje bieżącej opieki nad nim. Ponieważ utrzymywanie kontaktów rodzica z dzieckiem niezależnie od kwestii władzy rodzicielskiej i pieczy jest prawem i obowiązkiem rodzinnym wynikającym z przepisów ustawy, w przypadku nieprawidłowości w tym zakresie istnieje możliwość uregulowania tych kwestii przez Sąd.
Z uwagi na zagrożenie COVID 19 część rodziców odmawiała drugiemu możliwości realizacji kontaktów określonych postawieniem sądowym. Z uwagi na szczególne znaczenie zachowania więzi rodzinnych i wątpliwości związane z wprowadzanym reżimem sanitarnym po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich swój pogląd w tej kwestii na stronie internetowej opublikowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Zamieszczono następujące oświadczeni:
W związku z pojawiającymi się pytaniami i wątpliwościami co do realizacji w okresie pandemii COVID-19 osobistych kontaktów z małoletnimi dziećmi przez rodziców żyjących w rozłączeniu, Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że obowiązują wszystkie postanowienia sądów w tym zakresie. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia.
Brak realizacji tych postanowień może prowadzić do wszczęcia odpowiedniego postępowania, a następnie nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej na podstawie przepisów art. 59815, art.59816 i art. 59822 Kodeksu postępowania cywilnego.
Odmowa wykonania orzeczenia sądu może wynikać jedynie z zakazów, wynikających z zastosowanej kwarantanny.
Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości.
Jakkolwiek tego typu oświadczenie nie stanowi źródła prawa oraz nie wiąże sądów w zakresie interpretacji to jednak z pewnością faktycznie będzie miało zazwyczaj decydujący wpływ na decyzje sądów rodzinnych.
Zatem przykładowo matka, z którą dziecko stale zamieszkuje nie może bezwzględnie sprzeciwiać się kontaktowaniu się ojca z dzieckiem z uwagi na stan epidemii, jeżeli obiektywnie nie jest to uzasadnione, w tym nie wynika z konsekwencji kwarantanny nałożonej przez sanepid. Sytuacja epidemiczna nie powinna zatem być nadużywana przez rodziców do utrudniania kontaktów, jednak w określonych przypadkach może mieć wpływ na możliwość osobistych spotkań z dzieckiem, bowiem oceny odmowy realizacji kontaktów ostatecznie dokonuje sąd rodzinny. Należy jednak zaznaczyć, że każda sprawa kontaktów z dzieckiem będzie analizowana przez sąd indywidualnie z uwzględnieniem przede wszystkim dobra dziecka oraz wszystkich istotnych okoliczności np. stanu zdrowia dziecka i przebiegu dotychczasowych kontaktów. Zadaniem stron postepowania jest natomiast dostarczenie dowodów, twierdzeń oraz odniesienie się do twierdzeń drugiej strony, które następnie oceni sąd. Warto wyjaśnić, że faktyczna realizacja kontaktów wynikających z orzeczenia sądowego nie zależy od żadnego z rodziców i może być kontrolowana jedynie przez sąd rodzinny w specjalnym trybie postępowania. Sąd na wniosek strony może zatem, po ocenie okoliczności sprawy, zagrozić temu z rodziców, który nie realizuje postanowienia zapłatą określonej sumy pieniężnej, a następnie zasądzić te kwoty w przypadku kolejnych naruszeń.
W sprawach dotyczących kontaktów z dziećmi pomocy prawnej w zakresie sporządzania pism oraz reprezentacji w sądzie może udzielić radca prawny lub adwokat.
Osoby o niskich dochodach mogą poszukiwać nieodpłatnej pomocy prawnej w Punktach Nieodpłatnej Pomocy Prawnej.