Zgodnie z obowiązującymi przepisami ofiary przemocy domowej nie są pozbawione pomocy i ochrony.
Na mocy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zostały powołane zespoły interdyscyplinarne realizujące procedurę „Niebieskie Karty”, której szczegóły określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta".
Działania w ramach procedury podejmuje przewodniczący i członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych powoływanych do pracy na rzecz konkretnej rodziny.
W skład zespołu zawsze wchodzą przedstawiciele:
1) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (mops/gops),
2) gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
3) Policji,
4) oświaty,
5) ochrony zdrowia,
6) organizacji pozarządowych.
To do przedstawicieli wskazanych powyżej instytucji można zgłosić się z prośbą o pomoc i żądać wszczęcia procedury.
W skład zespołu interdyscyplinarnego oprócz wskazanych powyżej osób mogą wchodzić także kuratorzy sądowi, prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Należy pamiętać, że przemoc w rodzinie to nie tylko powtarzające się, ale również jednorazowe umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Przemoc może przybierać różne formy, wyróżnia się bowiem przemoc fizyczną, psychiczną, ekonomiczną, seksualną. Ofiarami są nie tylko kobiety, ale także mężczyźni, dzieci oraz osoby starsze.
„Niebieska” procedura ma na celu ochronę ofiar, zapewnienie im bezpieczeństwa oraz zainicjowanie kompleksowych działań prowadzonych przez różne służby zmierzające do zahamowania przemocy. Co istotne, interwencja wobec rodziny dotkniętej przemocą nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą. Jest to istotne ponieważ często ofiary boją się występować przeciwko sprawcy i dlatego nie zgłaszają się na Policję nie przerywając tym samym przemocy.
Procedurę wszczyna wypełnienie formularza „Niebieska Karta –A”, co następuje, gdy w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, dana osoba dowie się o podejrzeniu stosowania przemocy. Osoba dotknięta przemocą sama może zgłosić się z tym problemem. Procedurę wszczyna też zgłoszenie przemocy przez osobę będącą jej świadkiem.
W toku prowadzonych działań spotkamy się z rożnymi formularzami takimi jak :
1. „Niebieska Karta – A” - wypełnienie wszczyna procedurę,
2. „Niebieska Karta- B”- zawiera pouczenie dla osoby poszkodowanej,
3. „Niebieska Karta- C” -przeznaczona jest dla osoby dotkniętej przemocą w rodzinie,
4. „Niebieska Karta- D ”- adresowana jest do osoby stosującej przemoc.
Działania w ramach procedury kończą się, gdy zespół interdyscyplinarny stwierdzi, że przemoc ustała i będzie miał uzasadnione przypuszczenie o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięciu o braku zasadności podejmowania działań.
Jednak osoba dotknięta przemocą może w dalszym ciągu liczyć na pomoc, ponieważ w przypadku stwierdzenia występowania kolejnych aktów przemocy procedura może być wszczęta ponownie.
Radca prawny Monika Urbanek