Z chwilą wydania uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 2020 roku (sygn. akt: III CZP 31/19) rozwiązano wątpliwości, co do możliwości dochodzenia przez poszkodowanych, którzy doznali uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, roszczeń majątkowych z tytułu kosztów opieki sprawowanej przez osoby bliskie. Niemniej, w dalszym ciągu społeczna świadomość opisanego uprawnienia jest niższa niż można byłoby zakładać, wobec czego zasadnym pozostaje upowszechnianie informacji we wspomnianym zakresie, tak aby trafiła do jak najszerszego grona odbiorców, przez co rozumieć w szczególności należy sprawców określonych szkód osobowych, a także samych poszkodowanych.
Lektura sygnalizowanej uchwały pozwala przyjąć, iż potrzeba skorzystania z opieki bliskich stanowi szczególny uszczerbek, który zwiększa potrzeby poszkodowanego, w związku z czym przedstawia pewną wartość materialną również w przypadku jej bezpłatnego świadczenia. Uprawnionym do dochodzenia zapłaty jest wcześniej wspomniany poszkodowany. Nie ma znaczenia osoba sprawująca opiekę oraz kwestia jej odpłatności. W praktyce zdarzają się sytuacje, w których ludzie ubodzy lub doświadczający trudności ekonomicznych, zmuszeni są poszukiwać wsparcia u krewnych bądź znajomych z uwagi na brak środków umożliwiających skorzystanie z wyspecjalizowanych usług opiekuńczych. Niemniej, brak podstaw, aby czynić z tego powodu argument do odmowy zapłaty przez sprawcę należnego odszkodowania z tytułu sprawowanej opieki nad poszkodowanym, który doznał uszczerbku zdrowotnego bądź uszkodzenia ciała.
W przeciwnym wypadku uprawnieni do świadczenia byliby zmuszeni dokumentować fakt korzystania z pomocy bliskich poprzez zawieranie z nimi umów w przedmiocie odpłatnej opieki, a co stanowiłoby społecznie wątpliwą praktykę, skutkującą pozornością nawiązywanych stosunków prawnych.
Biorąc pod uwagę kierunek rozważań Sądu Najwyższego wskazać należy, iż podstawą domagania się zaspokojenia roszczenia z tytułu kosztów nieopłatnej opieki osób bliskich pozostaje art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks Cywilny, zgodnie z którym „w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu”.
Od daty uchwały z dnia 22 lipca 2020 roku (sygn. akt: III CZP 31/19) upłynęły ponad cztery lata, w związku z czym należy spodziewać się rozwinięcia podanych w niej argumentów na przykładzie orzeczeń sądów powszechnych w sprawach o zapłatę roszczeń z tytułu opieki sprawowanej przez osoby bliskie.
