Od 1 lipca 2017 r. zaczną obowiązywać zmiany w wysokości maksymalnych kwot wolnych od potrąceń i egzekucji wprowadzone ustawą z 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2036).
Zgodnie z nowym art. 141 ust. 1 pkt 1a zmienionej ustawy emerytalnej, emerytury i renty będą wolne od egzekucji i potrąceń w wysokości 75 proc. kwoty najniższych świadczeń przy potrącaniu należności sumy egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Chodzi tu o sytuacje, w których wobec emerytów i rencistów prowadzona jest egzekucja, np. spłaty kredytu. Do końca czerwca, wolne od potrąceń z tego tytułu będzie 50 proc. najniższej emerytury i renty. Ustawa zmieniająca zawiera przepis przejściowy, który stanowi że nowa, wyższa kwota wolna od potrąceń będzie miała zastosowanie również do zobowiązań istniejących w dniu wejścia w życie tejże ustawy.
Zgodnie z art. 833 kodeksu postępowania cywilnego
§ 1. Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie określonym w przepisach Kodeksu pracy.
§ 1.1. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zasiłków dla bezrobotnych, dodatków aktywizacyjnych, stypendiów oraz dodatków szkoleniowych, wypłacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do uposażeń posłów i senatorów, należności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domowników z tytułu pracy w spółdzielni, wynagrodzeń członków spółdzielni pracy oraz wszystkich świadczeń powtarzających się, których celem jest zapewnienie utrzymania(umowy cywilnoprawne)
§ 3. Ograniczeń przewidzianych w § 2 nie stosuje się do wierzytelności członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu udziału w dochodach spółdzielni przypadających im od wniesionych do spółdzielni wkładów.
§ 4. Świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach.
Zgodnie z art. 87 kodeksu pracy z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu należności ustalone na mocy tytułów wykonawczych.
Na podstawie art. 871 k.p. przy egzekwowaniu tych należności wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługująca pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. To znaczy, że komornik musi pozostawić do dyspozycji dłużnika kwotę 1459 zł. Jest to kwota netto wyliczona na podstawie minimalnego wynagrodzenia brutto obowiązującego w roku 2017, czyli 2000 zł brutto.
Powyżej określona jest dolna granica potrąceń – komornik nie może pozostawić dłużnikowi mniej niż 1459 zł. Art. 87 § 3 wyznacza górną granicę. Według tego przepisu komornik nie może zabrać więcej niż połowę wynagrodzenia, zaś w przypadku świadczeń alimentacyjnych nie może zabrać więcej niż 60% wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, powyższe kwoty określone ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Zgodnie z art. 139 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z emerytury i renty - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – podlegają potrąceniu należności ustalone na mocy tytułów wykonawczych.
Na podstawie art. 141 powyższej ustawy, emerytury i renty są wolne od egzekucji z należności innych niż alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi, do wysokości 50% kwoty najniższej emerytury lub renty. W roku 2017 r. minimalna emerytura lub renta wynosi 1000 zł, czyli kwota wolna od zajęcia będzie wynosić 500 zł.
W związku z nowelizacją omawianej ustawy w dniu 1 lipca 2017 r. w życie wchodzi przepis zmieniający powyższą zasadę. Od 1 lipca bieżącego roku wolna od egzekucji komorniczej jest kwota stanowiąca 75% najniższej emerytury, czyli 750 zł.
Zgodnie z art. 54 Prawo bankowe środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy.
Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach prowadzonych dla kilku osób fizycznych są wolne od zajęcia do wysokości określonej powyżej, niezależnie od liczby współposiadaczy takiego rachunku.
W związku z tym kwota wolna od zajęć na rachunku bankowym wynosi obecnie 1500 zł brutto w każdym miesiącu kalendarzowym