W dobie rozwoju technologii coraz większym zainteresowaniem wśród konsumentów cieszy się zawieranie umów na odległość. Zawierając taką umowę konsument powinien uprzednio posiadać wiedzę dotyczącą swojego statusu jako strony umowy oraz praw i obowiązków jakie się z nim wiążą.
Chcąc zdefiniować pojęcie umowy na odległość posłużyć się możemy definicją zawartą
w Ustawie o prawach konsumenta, zgodnie z którą za umowę zawartą na odległość uważa się umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Tak więc umową taką jest umowa zawarta bez jednoczesnej obecności stron. Stronami niniejszej umowy są konsument, którym zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego jest osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej bezpośrednio nie związanej z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Drugą stroną jest zaś przedsiębiorca. Dodatkowo podkreślić należy, że stroną sprzedającą może być tylko przedsiębiorca, a aby doszło do zawarcia umowy konsument musi wyrazić zgodę.
Wskazać należy, iż w takiej konfiguracji podmiotowej konsument podlega szczególnej ochronie – ochrona ta ma polegać na udzieleniu mu przez przedsiębiorcę odpowiednich informacji dotyczących umowy jeszcze przed jej zawarciem. Obowiązek informacyjny spoczywający na przedsiębiorcy polega na poinformowaniu konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o: głównych cechach świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem, swoich danych identyfikujących, sposobie i terminie zapłaty czy też kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument.
Pomimo ustawowego obowiązku informacyjnego spoczywającego na przedsiębiorcy konsument został wyposażony w jeszcze jedno dodatkowe uprawnienie jakim jest odstąpienie od umowy. Uprawnienie do odstąpienia od umowy daje konsumentowi możliwość ponownego przemyślenia potrzeby zwarcia umowy - jest swoistym tempus deliberandi. Dokonuje się go przez oświadczenie woli złożone przedsiębiorcy – uprawnienie to może być wykonywane tylko
w określonym czasie, a mianowicie w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy – bez podawania jakiejkolwiek przyczyny odstąpienia od umowy. Początkiem 14 dniowego terminu jest chwila zawarcia umowy, a w umowach, w wykonaniu których przedsiębiorca wydaje rzecz będąc zobowiązanym do przeniesienia jej własności termin należy liczyć od chwili objęcia rzeczy
w posiadanie konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik. Podkreślić należy, iż to na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek poinformowania konsumenta o 14 dniowym terminie odstąpienia od umowy. W przypadku zaniechania tego obowiązku prawo odstąpienia od umowy wygasa dopiero z upływem 12 miesięcy licząc od dnia, w którym będąc poinformowany mógłby od umowy odstąpić. Z kolei w przypadku gdy przedsiębiorca poinformował konsumenta przed upływem 12 miesięcy prawo odstąpienia wygasa z upływem 14 dni od chwili poinformowania. W przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy uważana jest ona za niezwartą. Podstawowym zaś obowiązkiem przedsiębiorcy w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy jest powinność niezwłocznego (nie później niż w terminie 14 dni od odstąpienia) zwrócenia konsumentowi dokonanych przez niego płatności, w tym również opłaconego kosztu dostarczenia rzeczy. Wskazać należy, iż zwrot nastąpić powinien w sposób analogiczny do płatności, chyba że konsument zgodził się na inny sposób zwrotu. Przedsiębiorca jednak może powstrzymać się
z wykonaniem obowiązku zwrotu do czasu otrzymania od konsumenta uprzednio wydanej mu rzeczy. Konsument może w takim przypadku jedynie dostarczyć przedsiębiorcy dowód, że rzecz została do niego odesłana - nie dotyczy to jednak przypadku w którym przedsiębiorca zaproponował, że sam rzecz odbierze.