Pierwsze dekady XXI w. to czas intensywnego rozwoju nowoczesnych technologii. Postępująca cyfryzacja nie pozostaje bez wpływu na realizację czynności prawnych. Przez czynność prawną należy rozumieć zgodne z regułami prawa co najmniej jedno oświadczenie woli zmierzające do powstania, zmiany lub umorzenia stosunku prawnego1 . W ostatnich latach wzrasta liczba banków posiadających w swojej ofercie rachunki bankowe, których otwarcie nie jest możliwe w tradycyjny sposób, czyli podczas wizyty w placówce banku, lecz tylko przy wykorzystaniu sieci internet.

Jednak do zawarcia umowy rachunku bankowego niezbędne są dane przyszłego posiadacza rachunku bankowego, a te znajdują się w dowodzie osobistym. Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej2 . Zawiera on najważniejsze informacje potwierdzające tożsamość jego posiadacza, wśród których należy wymienić: imię i nazwisko, obywatelstwo, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, a także numer PESEL. Ponadto w dowodzie osobistym zamieszczone są ważne informacje na temat samego dokumentu, w tym seria i numer, data wydania, data ważności czy organ wydający. Zawierając z bankiem umowę rachunku bankowego na odległość, bank najczęściej oczekuje od przyszłego posiadacza rachunku bankowego przesłania skanu dowodu osobistego przy wykorzystaniu sieci internet. Banki mogą przetwarzać dla celów prowadzonej działalności bankowej informacje zawarte w dokumentach tożsamości3 , co oznacza że są one uprawnione do korzystania ze skanów dokumentów tożsamości4 . Wysłanie skanu dowodu osobistego jest bezpieczne, o ile skan zostaje wysłany do zaufanego podmiotu. Przesłanie skanu dowodu osobistego do banku następuje przy pomocy jego strony internetowej, która posiada odpowiednie zabezpieczenia. Jednak zabezpieczenie przesyłanych danych nie zawsze gwarantuje ich bezpieczeństwo. Zdarzają się ataki hakerskie, których celem jest pozyskanie danych osobowych. Wykradziony skan dowodu osobistego, a dokładniej pozyskane z niego dane mogą być wykorzystane do wyłudzenia środków pieniężnych. Należy pamiętać, że posługiwanie się cudzym dokumentem tożsamości stanowi przestępstwo. Kto posługuje się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe lub dokument taki kradnie lub go przywłaszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 25 . Warto wspomnieć, że pomimo sankcji za wykradanie danych osobowych, takie przypadki nadal mają miejsce, a osoby których dane zostały wykradzione narażone są na różne nieprzyjemności. Z tego względu należy wystrzegać się przesyłania skanu dokumentu tożsamości przez internet, jeżeli faktycznie nie jest to konieczne.


1 B.J. Kowalczyk, Komentarz do art. 56 k.c. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz (red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak), LEX/el. 2022.

2 Art. 4 ust. 1 ustawy 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (tj. Dz. U. 2022, poz. 671).

3 Art. 112b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tj. Dz. U. 2022, poz. 2324).

4 Por. K. Dygaszewicz, Komentarz do art. 112b u.p.b. [w:] Prawo bankowe. Komentarz (red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka), LEX/el. 2022.