Zdju0119cie logo peu0142na

Dobra osobiste przysługują każdemu człowiekowi. O naruszeniu dobra osobistego należy rozstrzygać mając na uwadze społeczną ocenę określonego zachowania, a nie indywidualne odczucia osoby nim dotkniętej.



 

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach (art. 23 kodeksu cywilnego). Powyższe wyliczenie dóbr osobistych nie jest zupełne. Ma jedynie charakter przykładowy. Obok wymienionych w tym przepisie dóbr mogą istnieć inne dobra osobiste.

Ochronę dóbr osobistych zapewnia art. 24 k.c. wraz z przepisami prawa deliktowego. Zgodnie z treścią wymienionego przepisu ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Niniejszy przepis wymienia, jakie roszczenia przysługują w razie zagrożenia lub naruszenia dobra osobistego. Poza tym wskazuje, że realizacja tych roszczeń jest niemożliwa w przypadku, gdy działanie naruszyciela nie jest bezprawne. Przepis ten reguluje roszczenia o zaniechanie i o usunięcie skutków naruszenia (roszczenia niemajątkowe) oraz wskazuje na możliwość dochodzenia również roszczeń majątkowych, tj. zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na cel społeczny, a także naprawienia szkody majątkowej na podstawie przepisów odrębnych.

Niezależnie od ochrony przewidzianej w przepisach Kodeksu cywilnego, niektóre dobra osobiste podlegają ochronie, ukształtowanej w sposób uniwersalny albo dotyczącej tylko niektórych postaci naruszeń, na podstawie innych aktów prawa cywilnego (np. dotyczących praw własności intelektualnej), a także aktów prawa publicznego, w tym Konstytucji RP, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Kodeksu karnego i innych aktów prawa karnego, ustawy o ochronie danych osobowych, prawa prasowego itd.