Przemoc wobec osób starszych jest zjawiskiem, niestety, coraz bardziej powszechnym, ale też coraz lepiej rozpoznanym i opisanym w krajach europejskich.

Przemoc ta określana jest jako powtarzające się działanie lub brak odpowiedniego działania, które występuje w jakiejkolwiek relacji, w której oczekuje się zaufania, a która powoduje krzywdę bądź cierpienie osoby starszej.

Przemoc wobec osoby starszej, podobnie jak każdy inny rodzaj przemocy, może przybierać różne formy: przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, finansowej, a także formę intencjonalnego zaniedbania. Warto zwrócić uwagę, iż obok powszechnie znanych rodzajów przemocy, o których mowa wyżej, występują także inne rodzaje przemocy wobec osób starszych: przemoc symboliczna, przemoc instytucjonalna i porzucenie oraz wykorzystywanie.

Przemoc wobec starszych ma miejsce najczęściej w domach lub instytucjach opiekuńczych. Sprawcami są także członkowie najbliższej rodziny (współmałżonek, dzieci, wnukowie) lub opiekunowie instytucjonalni. Sprawcy zwykle mają z ofiarą silny emocjonalnie i długotrwały kontakt, a przede wszystkim mają zasadniczy i trudny do zastąpienia wpływ na sytuację materialną i życiową seniora.  Z powyższych względów ofiary wstydzą się, boją, mają poczucie winy, a nawet usprawiedliwiają sprawców i ukrywają problem. Czasami też nie mają świadomości, że takie traktowanie jest przemocą.

Katalog zachowań przemocowych stosowanych przez opiekunów i osoby bliskie wobec seniorów jest szeroki i otwarty. Do najczęstszych tego typu zachowań należą:

• izolowanie
• zabieranie pieniędzy (np. emerytury czy renty)
• wytykanie choroby i niepełnosprawności
• szantażowanie, groźby, wyzwiska
• ograniczanie swobody decyzji
• straszenie oddaniem do domu opieki
• wmawianie choroby psychicznej
• wymuszanie zmian w testamencie
• obciążanie zawyżonymi kosztami (np. kredytami lub pożyczkami)
• skłanianie do darowizn
• zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, higieny osobistej, opieki medycznej
• opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki.

Specyficznym głównie dla seniorów rodzajem przemocy jest przemoc symboliczna. Polega ona na wymuszaniu na seniorach zachowań, które  są wygodne czy też pożądane dla grupy do której należy opiekun seniora. To dyskredytowanie osób starszych, zmuszanie do noszenia oczekiwanego stroju, wymuszanie określonego sposobu bycia, używania specyficznego języka.

Musimy pamiętać, że przemoc, która pozostaje bez reakcji, eskaluje i staje się coraz bardziej dotkliwa dla ofiary i trudna do zahamowania. W rodzinie dodatkowo sprzyja jej „tajemnica czterech ścian”. Z tych powodów tak ważne jest aby żadna przemoc, również ta stosowana wobec seniorów czyli osób wyjątkowo podatnych na jej zgubny wpływ, nie pozostała bez reakcji.

Jeśli doświadczasz przemocy ze strony bliskich lub opiekunów albo podejrzewasz, że osoba starsza z Twojego otoczenia doznaje przemocy w rodzinie lub w sprawującej nad nią opiekę instytucji, nie czekaj, działaj. Poinformuj o tym fakcie osobę której ufasz lub poproś o pomoc specjalistów: kuratorów społecznych lub zawodowych, pracowników ośrodka pomocy społecznej, policję lub organizację pozarządową (fundację lub stowarzyszenie).

Przemoc wobec osób starszych jest zjawiskiem, niestety, co raz bardziej powszechnym, ale tez coraz lepiej rozpoznanym i opisanym w krajach europejskich.

Przemoc ta określana jest jako powtarzające się działanie lub brak odpowiedniego działania, które występuje w jakiejkolwiek relacji, w której oczekuje się zaufania, a która powoduje krzywdę bądź cierpienie osoby starszej.

Przemoc wobec osoby starszej, podobnie jak każdy inny rodzaj przemocy, może przybierać różne formy: przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, finansowej, a także formę intencjonalnego zaniedbania. Warto zwrócić uwagę, iż obok powszechnie znanych rodzajów przemocy, o których mowa wyżej, występują także inne rodzaje przemocy wobec osób starszych: przemoc symboliczna, przemoc instytucjonalna i porzucenie oraz wykorzystywanie.

Przemoc wobec starszych ma miejsce najczęściej w domach lub instytucjach opiekuńczych. Sprawcami są także członkowie najbliższej rodziny (współmałżonek, dzieci, wnukowie) lub opiekunowie instytucjonalni. Sprawcy zwykle mają z ofiarą silny emocjonalnie i długotrwały kontakt, a przede wszystkim mają zasadniczy i trudny do zastąpienia wpływ na sytuację materialną i życiową seniora.  Z powyższych względów ofiary wstydzą się, boją, mają poczucie winy, a nawet usprawiedliwiają sprawców i ukrywają problem. Czasami też nie mają świadomości, że takie traktowanie jest przemocą.

Katalog zachowań przemocowych stosowanych przez opiekunów i osoby bliskie wobec seniorów jest szeroki i otwarty. Do najczęstszych tego typu zachowań należą:

• izolowanie
• zabieranie pieniędzy (np. emerytury czy renty)
• wytykanie choroby i niepełnosprawności
• szantażowanie, groźby, wyzwiska
• ograniczanie swobody decyzji
• straszenie oddaniem do domu opieki
• wmawianie choroby psychicznej
• wymuszanie zmian w testamencie
• obciążanie zawyżonymi kosztami (np. kredytami lub pożyczkami)
• skłanianie do darowizn
• zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, higieny osobistej, opieki medycznej
• opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki.

Specyficznym głównie dla seniorów rodzajem przemocy jest przemoc symboliczna. Polega ona na wymuszaniu na seniorach zachowań, które  są wygodne czy też pożądane dla grupy do której należy opiekun seniora. To dyskredytowanie osób starszych, zmuszanie do noszenia oczekiwanego stroju, wymuszanie określonego sposobu bycia, używania specyficznego języka.

Musimy pamiętać, że przemoc, która pozostaje bez reakcji, eskaluje i staje się coraz bardziej dotkliwa dla ofiary i trudna do zahamowania. W rodzinie dodatkowo sprzyja jej „tajemnica czterech ścian”. Z tych powodów tak ważne jest aby żadna przemoc, również ta stosowana wobec seniorów czyli osób wyjątkowo podatnych na jej zgubny wpływ, nie pozostała bez reakcji.

Jeśli doświadczasz przemocy ze strony bliskich lub opiekunów albo podejrzewasz, że osoba starsza z Twojego otoczenia doznaje przemocy w rodzinie lub w sprawującej nad nią opiekę instytucji, nie czekaj, działaj. Poinformuj o tym fakcie osobę której ufasz lub poproś o pomoc specjalistów: kuratorów społecznych lub zawodowych, pracowników ośrodka pomocy społecznej, policję lub organizację pozarządową (fundację lub stowarzyszenie).