1. Co to jest system dozoru elektronicznego?
Dozór elektroniczny umożliwia osobie skazanej na odbycie kary w warunkach wolnościowych, w miejscu jej zamieszkania, przy zastosowaniu systemów elektronicznych ograniczających swobodę poruszania się i zmiany miejsca pobytu. Polega on na założeniu na nodze (rzadziej na ręce) skazanego, nadajnika radiowego oraz montażu w miejscu zamieszkania urządzenia monitorującego. Osoba objęta dozorem w godzinach i dniach tygodnia określonych przez sąd powinna znajdować się w miejscu zamieszkania, a o każdym naruszeniu zasad (harmonogramu) powiadamiany jest natychmiast sędzia kurator zawodowy.
Podkreślenia wymaga fakt, że system dozoru elektronicznego pozwala, mimo pewnych ograniczeń, na prowadzenie w miarę normalnego życie osobistego, w szczególności na utrzymywanie więzi z rodziną, naukę i świadczenie pracy. Przykładowo sąd może zobowiązać skazanego do przebywania w miejscu odbywania kary w godzinach od 15 po południu do 6 rano następnego dnia a w godzinach od 6 rano do 15 skazany może przebywać poza tym miejscem. Nadmienić należy, że w systemie dozoru elektronicznego można odbywać, poza karą pozbawienia wolności, którą wykonuje się jako dozór stacjonarny, także środki karne i zabezpieczające, które są wykonywane jako dozór zbliżeniowy lub mobilny.
2. Kto jest uprawniony do skorzystania z systemu dozoru elektronicznego?
Sąd może udzielić zezwolenia na odbycie kary w tym systemie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności (w tym również osobom, wobec których orzeczono karę zastępczą za przestępstwo) nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, posiadającym miejsce stałego pobytu (nie musi to być miejsce zameldowania) oraz zgodę osób pełnoletnich wspólnie z nimi zamieszkujących, a dodatkowo jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary a także odbywaniu kary w takiej formie nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne. Sąd wymaga również zgody właściciela lokalu – osoby fizycznej – jeżeli lokal ten został np. wynajęty. Należy pamiętać, że warunek jednego roku i 6 miesięcy dotyczy również sumy dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno. Warto dodać, że skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym. Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
3. Kto nie może zostać objęty systemem dozoru elektronicznego ?
Zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie udziela się skazanemu w warunkach określonych w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (recydywa wielokrotna). Systemem tym nie mogą być również objęte osoby, wobec których orzeczono karę aresztu lub zastępczą karę aresztu za wykroczenie, zastępczą karę pozbawienia wolności za wykroczenie skarbowe, karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawienie wolności oraz osoby skazane na karę aresztu wojskowego.
4. Jaki organ udziela zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Orzekanie, (czyli wydanie postanowienia) w przedmiocie udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego należy do właściwości sądu penitencjarnego, w którego okręgu skazany przebywa. W przypadku pozytywnie rozpatrzonego wniosku, w sprawach związanych z wykonaniem postanowienia, właściwy jest sąd penitencjarny w okręgu, którego kara jest lub będzie wykonywana. Warto dodać, że Sąd, który wykonuje karę z zastosowaniem dozoru elektronicznego, żąda od podmiotu dozorującego nadesłania informacji, czy warunki techniczne pozwalają na niezwłoczne rozpoczęcie wykonywania tej kary, a jeśli nie – od jakiej daty będzie to możliwe. Jeżeli z informacji uzyskanych od podmiotu dozorującego wynika, że nie jest możliwe niezwłoczne rozpoczęcie wykonywania kary, sąd orzeka o odroczeniu wykonania tej kary na czas określony. Łączny okres odroczenia nie może być dłuższy niż rok. Rozpoczęcie wykonywania dozoru elektronicznego następuje z dniem, w którym wobec skazanego uruchomiono środki techniczne niezbędne do wykonywania kary w tym systemie. Karę w systemie dozoru elektronicznego uznaje się za wykonaną z dniem zakończenia wykonywania tego dozoru.
5. W jakich sytuacjach sąd może uchylić zezwolenie ?
Sąd penitencjarny uchyla zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli:
1) skazany nie zachowa wyznaczonego terminu na zgłoszenie gotowości do instalacji środków technicznych upoważnionemu podmiotowi dozorującemu albo uchyla się od niezwłocznego zainstalowania przez podmiot dozorujący rejestratora lub od założenia nadajnika;
2) skazany, odbywając karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem elektronicznym lub innych nałożonych obowiązków, orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku;
3) odwołano przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona;
4) skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.
6. Kto może wystąpić z wnioskiem do sądu penitencjarnego ?
Z wnioskiem o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności
w systemie dozoru elektronicznego może wystąpić do sądu penitencjarnego:
- skazany,
- jego obrońca,
- prokurator,
- sądowy kurator zawodowy,
- dyrektor zakładu karnego, (gdy skazany przebywa w zakładzie karnym)
7. Środki odwoławcze
Na postanowienie sądu, odmawiające udzielenia zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego, zażalenie do sądu odwoławczego przysługuje:
- skazanemu,
- jego obrońcy,
- prokuratorowi,
- sądowemu kuratorowi zawodowemu,
- dyrektorowi zakładu karnego, jeżeli składali wniosek o udzielenia zezwolenia.
Ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy może być złożony po upływie 3 miesięcy.
8. Wymagane dokumenty
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wraz z uzasadnieniem składa się na piśmie. Do wniosku dołącza się zgodę osoby lub osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących ze skazanym w miejscu, gdzie będzie wykonywany dozór elektroniczny.
WZÓR
miejscowość , dnia............................
......................................................
.......................................................
(dane osobowe składającego)
Sąd Okręgowy w .............................
Wydział Penitencjarny
Wniosek
o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego
Na podstawie art. 43ld § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy wnoszę o udzielenie mi zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Zostałem skazany na karę pozbawienia wolności ...............................wskazać jaka kara/kary - sygnaturę akt sprawy, nazwę sadu, który wydał wyrok, wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności..............................
Uzasadnienie
…………………………………………………………………………………………………..
(należy m.in. wskazać przyczyny przemawiające za uwzględnieniem wniosku, oraz informację czy rozpoczęto odbywanie orzeczonej kary, informacje o posiadaniu stałego miejsca pobytu oraz o zgodzie osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących – na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego).
Dane osobowe, konieczne do rozpoznania wniosku:
..................................................................................................................
(imię i nazwisko, imię ojca i matki, nazwisko panieńskie matki)
..................................................................................................................
(data i miejsce urodzenia)
..................................................................................................................
(seria i numer dowodu osobistego oraz numer PESEL)
..................................................................................................................
(dokładny adres pobytu – miejsca odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego – ulica, numer domu/mieszkania, kod pocztowy, miejscowość,
województwo)
.................................................................................................................
(numer telefonu stacjonarnego i/lub komórkowego w miejscu odbywania kary
pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego – wnioskodawcy, a w sytuacji
przebywania w zakładzie karnym/areszcie śledczym osoby przebywającej w tym miejscu
oraz nr telefaksu i adres poczty elektronicznej lub oświadczenie o ich nieposiadaniu)
........................................................
(podpis składającego)
Załącznik - pisemna zgoda wszystkich osób pełnoletnich, wspólnie zamieszkujących,
na pozostawanie skazanego we wskazanym przez sąd penitencjarny miejscu pobytu w
wyznaczonym czasie oraz na przeprowadzanie przez upoważniony podmiot dozorujący
czynności kontrolnych w miejscu pobytu, polegających na sprawdzeniu prawidłowości
funkcjonowania elektronicznego urządzenia rejestrującego oraz nadajnika