Wydziedziczenie jest to instytucja prawa cywilnego, której zastosowanie pozbawia osoby wskazane w testamencie prawa do zachowku.
Niektóre osoby mylnie utożsamiają pominięcie bliskich spadkobiercy w testamencie z
wydziedziczeniem. Tymczasem takie osoby uprawnione są do żądania zachowku. Dopiero wydziedziczenie w testamencie bliskich spadkobiercy pozbawia ich tego prawa. Tak jak było już wspomniane, wydziedziczenia określonych osób spadkodawca może dokonać jedynie w testamencie. Wydziedziczyć może on jedynie podmioty wskazane w kodeksie cywilnym, czyli swoich zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), małżonka lub też rodziców.
Oczywiście może pozbawić prawa do zachowku wszystkie wskazane powyżej osoby, jeśli zaistnieją przesłanki uzasadniające wydziedziczenie, co do każdej z nich. Zstępni wydziedziczonego zstępnego mają przy tym prawo do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.
1) postępowanie przez uprawnionego do zachowku wbrew woli spadkodawcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego np. bycie alkoholikiem, przestępcą, narkomanem;
2) dopuszczenie się przez uprawnionego do zachowku względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci (np. zabójstwa, pobicia). Przyjmuje się przy tym w doktrynie, że nie jest konieczne skazanie prawomocnym wyrokiem za przestępstwo, leczy wystarczy w tym przypadku dopuszczenie się określonego czynu przez uprawnionego do zachowku;
3) uporczywe nie dopełnianie przez uprawnionego do zachowku obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy np. odmawianie pomocy spadkodawcy, który takiej opieki wymaga za względu na stan zdrowia, nieodwiedzanie spadkodawcy, wyrzucanie go gdy sam przychodzi z wizytą, brak zainteresowania jego życiem i sprawami, czyli mówiąc wprost podejmowanie takich działań, które prowadzą do zerwania więzi rodzinnych i uczuciowych
między spadkodawcą, a osobą uprawnioną do zachowku. Niedopełnianie obowiązków rodzinnych musi istnieć w momencie dokonania wydziedziczenia i mieć charakter uporczywy, czyli nie chodzi tu o jednorazowe sytuacje, ale takie, które powtarzają się przez pewien czas.
Ważne jest, że przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z treści testamentu. Najlepiej jakby została w nim wskazana w sposób opisowy, tak aby nie było żadnych wątpliwości czy przyczyna ta mieści się w katalogu przyczyn wydziedziczenia wskazanych powyżej. Niedopuszczalne jest przy tym wydziedziczenie uprawnionego do zachowku przez spadkobiercę, jeśli mu przebaczył. Jeśli w chwili przebaczenia nie miał on zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Na koniec warto dodać, że jeśli spadkodawca sporządzi testament, w którym wydziedziczy uprawnionego do zachowku, a następnie zmieni zdanie, może odwołać stary testament, zmienić go, bądź też sporządzić nowy testament, z którego będzie wynikać, że jego wolą nie jest wydziedziczenie uprawnionego do zachowku.