Nowelizacja przepisów o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej poszerza krąg beneficjentów o osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Udzielenie takiej pomocy wiąże się jednak z szeregiem informacji, które przedłożyć powinny osoby ubiegające się o bezpłatne poradnictwo prawne.
Udzielenie osobie fizycznej - samozatrudnionemu przedsiębiorcy pomocy w ramach systemu nieodpłatnej pomocy prawnej jest kwalifikowane jako pomoc de minimis z uwagi na cechy tej pomocy oraz adresowanie jej do określonej grupy przedsiębiorców.
Szczegółowe obowiązki związane z udzielaniem pomocy de minimis określa ustawa z dnia 30 kwietnia 2004r. o
postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz.708.).
W związku z powyższym zarówno wykonawcę jak i starostę (w mieście na prawach powiatu – prezydenta miasta) obowiązują dodatkowe wymogi dotyczące dokumentowania udzielonej nieodpłatnej pomocy prawnej.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że stosownie do treści art. 37 ust. 1 ww. ustawy od podmiotu ubiegającego się o pomoc należy zażądać przedstawienia:
1. wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, pomocy de minimis w rolnictwie
lub rybołówstwie, otrzymanych w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat podatkowych,
albo
- oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie,
- oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
2. informacji niezbędnych do udzielenia pomocy, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis (ust. 2 tego artykułu).
Zgodnie z treścią ust. 7 tego artykułu podmiot udzielający pomocy nie może jej rozpocząć przed przekazaniem przez podmiot ubiegający się o pomoc wyżej wymienionych dokumentów.
Stosownie do treści art. 11 powołanej ustawy konieczne jest określenie wartości pomocy. Powinna być ona wyrażana w kwocie pieniężnej, po przeliczeniu jej w sposób 1 pozwalający na ustalenie kwoty, jaką otrzymałby beneficjent pomocy, gdyby została ona udzielona w formie dotacji.
W art. 31 tej ustawy określono tryb monitorowania pomocy publicznej, o którym beneficjenta pomocy należy pouczyć. Stosownie do treści ust. 1 obejmuje ono gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o udzielanej pomocy publicznej, w szczególności o jej rodzajach, formach i wielkości.
Z kolei w art. 11 przewidziano procedurę upublicznienia faktu udzielenia pomocy. Beneficjenta pomocy należy o niej uprzedzić. W tym celu, stosownie do treści ust. 2 tego artykułu należy zebrać od niego dane obejmujące numer identyfikacji podatkowej, nazwę, podstawę prawną udzielenia pomocy, dzień udzielenia pomocy, wielkość przedsiębiorcy,
informacje o siedzibie, miejscu zamieszkania i rodzaju prowadzonej działalności, wartość pomocy, formę oraz przeznaczenie pomocy.
Uzyskane dane należy udostępnić na stronie internetowej Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub odpowiednio ministra właściwego do spraw rolnictwa.
W związku z udzieleniem pomocy, podmioty jej udzielające powinny wydać beneficjentowi pomocy zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis (art. 5 ust. 3 powołanej ustawy oraz wydane na jej podstawie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy
de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 350).
Z udzielaniem pomocy kwalifikowanej jako pomoc de minimis wiąże się także obowiązek sprawozdawczy. W myśl art. 32 ust. 1 powołanej ustawy, podmioty udzielające pomocy są zobowiązane do sporządzania i przedstawiania Prezesowi Urzędu sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej innej niż pomoc publiczna w rolnictwie lub rybołówstwie albo informacji o nieudzieleniu takiej pomocy w danym okresie sprawozdawczym.
Z udzielaniem pomocy kwalifikowanej jako pomoc de minimis wiąże się także obowiązek sprawozdawczy. W myśl art. 32 ust. 1 powołanej ustawy, podmioty udzielające pomocy są zobowiązane do sporządzania i przedstawiania Prezesowi Urzędu sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej innej niż pomoc publiczna w rolnictwie lub rybołówstwie albo informacji o nieudzieleniu takiej pomocy w danym okresie sprawozdawczym.
Sprawozdania zawierają w szczególności informacje o beneficjentach pomocy oraz o rodzajach, formach, wielkości i przeznaczeniu udzielonej pomocy. Zgodnie natomiast z art. 32 ust. 10 tej ustawy, sprawozdania i informacje, o których mowa w ust. 1, przekazuje się przez teletransmisję danych w postaci elektronicznej z wykorzystaniem formularzy
zamieszczonych w aplikacji SHRIMP udostępnionej w sieci teleinformatycznej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów.
Szczegółowe informacje o składaniu sprawozdań o udzielonej pomocy publicznej innej niż pomoc publiczna w rolnictwie lub rybołówstwie albo informacji o nieudzieleniu takiej pomocy w danym okresie sprawozdawczym dostępne są na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakładce „Pomoc” publiczna”, w zakresie tematu „sprawozdawczość”: https://www.uokik.gov.pl/sprawozdawczosc_.php