W ramach poprowadzonej przeze mnie praktyki adwokackiej spotykam się z częstym niezrozumieniem roli komornika sądowego, jak również „roszczeniowej postawy” petentów względem działań komornika.
Petenci, w ramach swojego prawa, pytają czy komornik może umorzyć postępowanie egzekucyjne, rozłożyć dowolnie spłatę zadłużenia na raty, na prośbę dłużnika, lub wskazują, że jego działanie jest niezgodne z prawem tylko z tego powodu, bo zmierza do zabrania pieniędzy.
Oczywiście zaznaczam, że komornik sądowy musi działać zawsze zgodnie z prawem. Rolą prawnika jest więc odróżnienie bezprawnego działania komornika sądowego, od sytuacji gdy wykonuje on swoją pracę.
Praca komornika, ujmując to bardzo ogólnie polega na wykonywaniu orzeczeń Sądów oraz organów administracyjnych. Komornik sądowy, w granicach prawa ma obowiązek egzekwować wyroki Sądów, decyzje administracyjne, nakazy zapłaty i inne orzeczenia, podlegające wykonaniu. Zadania te zleciło komornikowi sądowemu Państwo, które to uznało, że wykonywanie wyroków Sądów jak również decyzji powinno być wykonywane przez podmiot wyspecjalizowany i znający prawo. Państwo dało także wierzycielowi i dłużnikowi, prawo do kontroli działań komornika i możliwości zaskarżania jego decyzji do Sądu. Co również zabezpiecza interesy stron postępowania egzekucyjnego.
Komornik, tak jak każdy inny „pracownik”, jest rozliczany ze swojej pracy, zarówno przez wierzycieli, którzy to oceniają jego skuteczność, jak również przez Sądy, które to pełnią nadzór na działalnością komornika. Co więcej, za niewłaściwe wykonywanie swojej funkcji, komornik może narazić się odpowiedzialność dyscyplinarną, cywilną lub nawet karną. Tym samym komornik sądowy nie może dowolnie, na prośbę dłużnika umorzyć postępowania egzekucyjnego. Uczyni on to dopiero po ustaleniu bezskuteczności egzekucji lub wyegzekwowaniu całej należności.
Podobnie wygląda sytuacja, z częstymi prośbami do prawnika, o pomoc w negocjacjach z komornikiem Sądowym w ratalnej spłacie zadłużenia, po to aby uniknąć np. egzekucji z nieruchomości (mieszkania). Zawsze wskazuję, takiej osobie, że należy podejmować takie próby. Czasami się to udaje. Należy jednak wskazać, że ratalna spłata zadłużenia w postępowaniu egzekucyjnym, jest pewnego rodzaju umową „dżentelmeńską” a nie prawną. Komornik Sądowy ma bowiem zawsze dążyć do wyegzekwowania orzeczenia. Jeżeli więc raty będą regularne i wierzyciel nie będzie domagał się egzekucji z nieruchomości, to komornik poprzestanie na takiej formie spłaty. Jeżeli natomiast wierzyciel, będzie domagał się egzekucji swojej wierzytelności z nieruchomości, to komornik sądowy będzie związany takim wnioskiem. I w sytuacji gdy taka egzekucja będzie dozwolona prawnie, a komornik nie będzie jej prowadził, to może się on narazić na odpowiedzialność, wobec wierzyciela, za nienależyte wykonywanie składanych wniosków egzekucyjnych. Tym samym wszelkie ratalne spłaty zadłużenia, powinny być także negocjowane z wierzycielem, który to „przyzwoli” na takie postępowanie komornika, lub też będzie wymagał on od komornika sądowego, jak najszybszego wykonania wyroku i odzyskania zasądzonych na jego rzecz pieniędzy.
Reasumując, poprzez ten artykuł pragnę przybliżyć społeczeństwu rolę komornika sądowego. Działanie komornika nie jest bowiem nacechowane jego złą wolą, lub jak to kiedyś ktoś podczas rozmowy powiedział „nienawiścią komornika do dłużnika”. Działanie komornika jest szczegółowo określone przepisami prawa. Komornik może pewne rzeczy robić, a innych nie. Kwestie te są szczegółowo uregulowane przepisami prawa. Dłużnik może i powinien się bronić przed działaniami komornika, jeżeli są one niezgodne z prawem. Oceny tych działań powinien dokonywać dłużnik w konsultacji z prawnikiem, w ramach dopuszczalnego prawem systemu skarg i odwołań.
