W dniu 15 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: „k.r.o.”), jak też nowelizacji ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego ( dalej: „k.p.c.”), istotna w sprawach dotyczących oświadczeń o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego,

Art 101 § 4 k.r.o. stanowi, „jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku - jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka. W braku porozumienia rodziców stosuje się przepis § 3 [ Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 6401 k.p.c. dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko].

Jak wynika z powyższego zgoda sądu nie jest wymagana, w szczególności, gdy: rodzice którym przysługuje władza rodzicielska porozumieli się co do odrzucenia spadku w imieniu dziecka, ewentualnie dokonują tej czynności wspólnie, albo przed sądem spadku jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka.

Rodzice składając w imieniu dziecka oświadczenie o odrzuceniu spadku, oświadczają jednocześnie o ( art. 641 § 31 k.p.c. ):

  1. przysługiwaniu im władzy rodzicielskiej i jej zakresie,
  2. wyrażeniu przez drugiego z rodziców zgody na odrzucenie spadku, chyba że oświadczenie to jest składane wspólnie,
  3. uprzednim odrzuceniu spadku przez któregokolwiek z rodziców,
  4. odrzuceniu spadku przez innych zstępnych rodziców tego dziecka. - chyba że przed złożeniem oświadczenia zostało wydane zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka w postaci odrzucenia spadku.

Oświadczenie takie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia ( art 641 § 32 k.p.c.), może dotyczyć więcej niż jednego dziecka (art. 641 § 35 k.p.c.).