Nie ulega wątpliwości, że polskie przepisy prawa prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu traktują niezwykle restrykcyjnie – kierowca może otrzymać nie tylko wysoką grzywnę ale przede wszystkim sądy zwykle w tego typu sprawach orzekają zakaz orzekania pojazdów.

 Niniejszy artykuł przybliży nie tylko kiedy jazda po wypiciu alkoholu jest karana, jakie kary przewiduje polski kodeks karny, kiedy warto ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania i jak wygląda kwestia samego prawa jazdy.

Zgodnie z polskimi przepisami prawa, jazda po alkoholu może być zakwalifikowana jako przestępstwo (art. 178a kodeksu karnego) bądź wykroczenie za jazdę po alkoholu ( art. 87 kodeksu wykroczeń). Od czego to zależy? Od stężenia alkoholu we krwi albo w wydychanym powietrzu. Zgodnie z przepisami stanem po użyciu alkoholu jest sytuacja, w której zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Stan po użyciu alkoholu stanowi wykroczenie a zatem kierowca będzie odpowiadał na podstawie kodeksu wykroczeń.

Stanem nietrzeźwości zgodnie z art. 115 kodeksu karnego jest natomiast sytuacja, w której zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5 ‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Jazda w stanie nietrzeźwości stanowi już przestępstwo a zatem kierowca będzie odpowiadał zgodnie z wytycznymi podyktowanymi przez kodeks karny.

Ponieważ konsekwencje prawne jazdy w stanie po użyciu alkoholu a w stanie nietrzeźwości są nieco inne (za jazdę w stanie nietrzeźwości ustawodawca przewidział kary znacznie surowsze) warto wskazać, że granicę między wykroczeniem a przestępstwem często wyznacza zakres błędu pomiarowego.

 

Kara wymierzana przez sąd dla skazanego kierowcy wiąże się nie tylko z dotkliwymi konsekwencjami finansowymi, ale przede wszystkim z orzeczeniem długotrwałego zakazu prowadzenia pojazdów, która dla większości kierowców w istocie jest karą dotkliwszą. Dodatkowo sprawca może zostać skazany na karę ograniczenia wolności a w przypadku jazdy w stanie nietrzeźwości nawet na karę pozbawienia wolności do lat 2. Informacja o skazaniu jest umieszczana w Krajowym Rejestrze Karnym. Za przestępstwo jazdy pod wpływem alkoholu obligatoryjnie orzekany jest zakaz prowadzenia pojazdów w wymiarze nawet do 15 lat, przy czym wymiar zależy od okoliczności sprawy oraz stopnia nietrzeźwości kierowcy. Minimalny wymiar zakazu to 3 lata. W przypadku tego przestępstwa sądy obligatoryjnie orzekają także świadczenie pieniężne w kwocie co najmniej 5.000,00 zł. Za wykroczenie za jazdę po alkoholu zakaz prowadzenia pojazdów orzekany jest w wymiarze od 6 miesięcy do 3 lat. Zwykle sądy w odniesieniu do tego typu wykroczeń orzekają także grzywnę oraz świadczenie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

 

Czy warto ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania? Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, bowiem nie dochodzi wówczas do skazania a tym samym informacja o skazaniu nie widnieje w KRK, przez co oskarżony w dalszym ciągu traktowany jest jako osoba niekarana. W przypadku zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania sądy stosują wobec oskarżonego okres próby od roku do trzech lat, a dla kierowców zatrzymanych za jazdę po alkoholu warunkowe umorzenie postępowania często niesie za sobą także krótszy okres obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów, czego z kolei korzystną konsekwencją jest brak wymogu ponownego zdawania egzaminu na prawo jazdy. Kto może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania? Przede wszystkim osoba starająca się o zastosowanie wobec niej w/w instytucji nie może być karana za przestępstwo umyślne. Warto pamiętać, że o warunkowe umorzenie postępowania można ubiegać się także na etapie postępowania sądowego nawet jeśli prokurator nie wyrazi na to zgody na etapie postępowania przygotowawczego. Na uwagę zasługuje także fakt, że kierowca zatrzymany za jazdę pod wpływem alkoholu może ubiegać się także o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy w ramach tzw. dobrowolnego poddania się karze.

Zatrzymanie prawa jazdy

Nie ulega wątpliwości, że dla zdecydowanej większości kierowców zastosowanie tego właśnie środka karnego jest najdotkliwszą konsekwencją jazdy pod wpływem alkoholu. Praktyka pokazuje, że zatrzymanie prawa jazdy jest stosowane niemal w każdym przypadku stwierdzenia jazdy po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości.

Ponieważ w przypadku zatrzymania prawa jazdy przez policję, postanowienie w tym przedmiocie wydaje prokurator, w pierwszej kolejności warto skorzystać z możliwości zaskarżenia do sądu postanowienia wydanego przez prokuratora. Zażalenie powinno być wniesione w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. W przypadku jego nieuwzględnienia przez sąd, skazany kierowca po upływie okresu obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów musi ponownie przystąpić do egzaminu na prawo jazdy. Jedynie w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego prawo jazdy może być zatrzymane na okres jednego roku a wówczas kierowca zwolniony jest z obowiązku zdawania egzaminu na prawo jazdy.