Upadłość konsumencka

Szczegóły

I PIERWSZY ETAP POSTĘPOWANIA W PRZEDMIOCIE OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI – ZŁOŻENIE WNIOSKU.

KTO MOŻE ZŁOŻYĆ WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może zostać złożony przede wszystkim przezsamego dłużnika, jednak w określonych przypadkach – także wierzyciel. Wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą, także po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Dotyczy to także osób, które przestały być wspólnikami osobowych spółek handlowych. Ponadto, wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet wówczas gdy nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, jeżeli od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok. Podkreślenia wymaga fakt, że niezależnie od tego, kto składa wniosek o ogłoszenie upadłości – dłużnik, czy też wierzyciel, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy obowiązkowo złożyć na urzędowym formularzu, którego wzór w rozporządzeniu określił minister sprawiedliwości.

JAKIE ELEMENTY POWINIEN ZAWIERAĆ WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ?

Ustawa zawiera wyliczenie elementów, które powinien zawierać wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Należą do nich:

  • imię i nazwisko, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL dłużnika, a jeśli dłużnik nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
  • wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;
  • wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
  • aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
  • spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
  • spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;
  • listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;
  • oświadczenie dłużnika, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 4914 2 i 3 ustawy prawo upadłościowe.

Jak już zostało wspomniane, wniosek składa się na urzędowym formularzu, który będzie zawierał wszystkie powyższe elementy. Warto dodać, że obowiązują jego dwa wzory – jeden w wersji dla dłużnika, a drugi w wersji dla wierzyciela. Jest to uzasadnione faktem, że jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel, nie mają zastosowania punkty 2. oraz punkty od 4. do 8. Wierzyciel bowiem nie musi mieć odpowiedniej wiedzy na temat składu i miejsca położenia majątku dłużnika, ani o osobach jego pozostałych wierzycieli.

WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ – GDZIE ZŁOŻYĆ I JAKA JEST OPŁATA?


Sprawy o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego, zatem wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej należy złożyć w sądzie rejonowym – gospodarczym wydziale upadłościowym. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej podlega opłacie – wynosi ona 30 zł, jednak można ubiegać się o zwolnienie od obowiązku jej uiszczania. Uzasadnieniem wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych jest okoliczność, że wnioskodawca nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

CO SIĘ DZIEJE PO ZŁOŻENIU WNIOSKU O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ?

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej otwiera pierwszy etap postępowania upadłościowego tj. postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Na tym etapie wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej podlega weryfikacji dokonywanej przez sąd. Sąd w szczególności ustala, czy wniosek został prawidłowo wypełniony, czy zachodzą przesłanki ogłoszenia upadłości (niewypłacalność dłużnika) oraz czy nie zachodzą przesłanki negatywne, które ją uniemożliwiają (wina umyślna dłużnika, rażące niedbalstwo – o tych przesłankach była mowa w poprzednim wpisie). W wyniku przeprowadzonej analizy sąd może odrzucić wniosek, wezwać wnioskodawcę na rozprawę w celu złożenia wyjaśnień, a nadto wniosek oddalić.

Jeżeli sąd uzna, że wniosek zasługuje na uwzględnienie, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym:

  • wymienia imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika (upadłego), a jeżeli upadły nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
  • określa, że upadły jest osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej;
  • wzywa wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze;
  • wzywa osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do ich zgłaszania w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu;
  • wyznacza sędziego-komisarza oraz

Jeżeli wierzytelność została zgłoszona przez wierzyciela po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, bez względu na przyczynę opóźnienia, czynności już dokonane w postępowaniu upadłościowym są skuteczne wobec tego wierzyciela, zgłoszenie nie ma wpływu na złożone już plany podziału, a jego uznaną wierzytelność uwzględnia się tylko w planach podziału funduszów masy upadłości sporządzonych po jej uznaniu.

Jeżeli postanowienie dotyczące wierzytelności zgłoszonej po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności nie zostało wydane albo nie stało się prawomocne do dnia zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego, postępowanie w tym zakresie podlega umorzeniu.

Jeżeli jednak wierzytelność zgłoszono po zatwierdzeniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości, pozostawia się ją bez rozpoznania. Po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności syndyk uzupełnia listę wierzytelności w miarę zgłaszania wierzytelności. Jeżeli zgłoszono wierzytelności po przekazaniu listy

 

wierzytelności sędziemu-komisarzowi, syndyk sporządza uzupełnienie listy wierzytelności obejmujące takie wierzytelności wraz z zaznaczeniem, w jaki sposób będą zaspokajane.

Warto dodać, że w postępowaniu upadłościowym konsumenckim, wszystkie skutki związane z ogłoszoną upadłością powstają z dniem wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości (nie zaś z dniem uprawomocnienia się tego postanowienia). Postanowienie o ogłoszeniu upadłości doręcza się również syndykowi, zaś o ogłoszeniu upadłości powiadamia się właściwą izbę administracji skarbowej oraz właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości kończy pierwszy etap postępowania i otwiera drugi etap – postępowania właściwego, w którym główną rolę odgrywają sędzia-komisarz oraz syndyk.

  • ETAP POSTĘPOWANIA W SPRAWIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ -POSTĘPOWANIE PO OGŁOSZENIU UPADŁOŚCI

POSTANOWIENIE O OGŁOSZENIU UPADŁOŚCI

W pierwszej kolejności warto przypomnieć, z jakich elementów składa się postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Zgodnie z art. 491 ustawy Prawo upadłościowe „Jeżeli sąd uzna, że wniosek o ogłoszenie upadłości zasługuje na uwzględnienie, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym:

  • wymienia imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika (upadłego), a jeżeli upadły nie posiada numeru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
  • określa, że upadły jest osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej;
  • wzywa wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze;
  • wzywa osoby, którym przysługują prawa oraz prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości należącej do upadłego, jeżeli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do ich zgłaszania w terminie trzydziestu dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze, pod rygorem utraty prawa powoływania się na nie w postępowaniu;
  • wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka.”

Postanowienie o ogłoszeniu upadłości doręcza się również syndykowi, zaś o ogłoszeniu upadłości powiadamia się właściwą izbę administracji skarbowej oraz właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W dniu ogłoszenia upadłości, sąd ma także obowiązek powiadomić o ogłoszeniu upadłości organy egzekucyjne prowadzące postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu.

  • - OSTATNI ETAP POSTĘPOWANIA W SPRAWIE OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI

KONSUMENCKIEJ – USTALENIE PLANU SPŁAT

Po zakończeniu likwidacji majątku upadłego, syndyk sporządza plan podziału uzyskanych w jej wyniku funduszy. Podlega on zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza, jednak wcześniej wierzyciele mogą wnieść do planu zarzuty – po ich rozstrzygnięciu plan podlega realizacji przez syndyka. Jeżeli w wyniku podziału funduszy z likwidacji masy upadłościowej nie jest


możliwe spłacenie wszystkich wierzytelności, rozpoczyna się procedura ustalenia planu spłat wierzycieli. Plan spłaty jest ustalany także w przypadku, gdy z uwagi na brak majątku upadłego, nie był utworzony plan podziału, a została sporządzona i zatwierdzona lista wierzytelności. W celu ustalenia planu spłaty, sąd z urzędu (chociaż nie ma przeszkód, aby wniosek o tym zakresie złożył upadły lub syndyk) wszczyna postępowanie wpadkowe w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli – czyli ostatni etap postępowania w sprawie upadłości konsumenckiej, o którym powiemy w dzisiejszym wpisie.

CZYM JEST PLAN SPŁATY?

Zgodnie z art. 49115 ustawy Prawo upadłościowe, w postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa, w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. Plan spłaty jest zatem swego rodzaju harmonogramem, który zawiera spis wierzytelności pozostałych do spłacenia przez upadłego dłużnika, termin w jakim spłaty mają nastąpić oraz wysokość poszczególnych rat.

ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA

Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania. Niemniej jednak, nie oznacza to końca obowiązków upadłego, bowiem w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli. Upadły jest także zobowiązany składać sądowi corocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy, w którym wykazuje osiągnięte przychody, spłacone kwoty oraz nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Do sprawozdania upadły dołącza kopię złożonego rocznego zeznania podatkowego.

Dopiero po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.

***

Zamieszczony na niniejszej stronie wpis ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi pomocy prawnej w rozumieniu ustawy Prawo o adwokaturze.