RODO to unijne przepisy, które weszły w życie po to, żeby nasze dane osobowe były lepiej chronione. Chodzi o takie informacje jak imię, nazwisko, adres e-mail, numer telefonu, PESEL czy nawet dane o zdrowiu. W skrócie – wszystko, co pozwala zidentyfikować człowieka.
Przepisy obowiązują od 2018 roku i dotyczą praktycznie każdej firmy czy instytucji, która w jakikolwiek sposób zbiera lub przetwarza dane swoich klientów, pracowników czy użytkowników.
Dlaczego RODO powstało?
W dzisiejszych czasach dane są czymś naprawdę cennym. Firmy wysyłają newslettery, prowadzą reklamy, zbierają statystyki, przechowują dokumenty… RODO powstało po to, aby:
- ludzie wiedzieli, jakie dane są o nich zbierane,
- firmy nie przesadzały z ilością danych, dane były przechowywane bezpiecznie,
- każdy mógł zdecydować, co chce ujawnić, a czego nie.
2. Jakie prawa ma osoba, której dane dotyczą?
RODO daje każdemu z nas sporo możliwości.
Najważniejsze z nich to:
- Prawo wglądu – możesz zapytać firmę, jakie dane o Tobie ma.
- Prawo poprawienia danych – jeśli coś jest nieaktualne lub niepoprawne, można żądać zmiany.
- Prawo usunięcia danych – inaczej „prawo do bycia zapomnianym”.
- Prawo sprzeciwu – np. kiedy nie chcesz, aby firma wykorzystywała Twoje dane do marketingu.
- Prawo do przeniesienia danych – możesz poprosić o swoje dane w formacie, który łatwo przekazać innej firmie. Firma musi odpowiedzieć w ciągu 30 dni.
3. Obowiązki firm – co muszą robić?
Każda firma, która ma kontakt z danymi osobowymi, musi:
- zbierać tylko te dane, które są rzeczywiście potrzebne,
- jasno informować, po co dane są zbierane i jak będą wykorzystywane,
- dbać o bezpieczeństwo danych (np. hasła, zabezpieczenia, kontrola dostępu),
- zgłaszać naruszenia (np. wyciek danych) do urzędu w ciągu 72 godzin,
- podpisywać odpowiednie umowy, jeśli powierza dane innym firmom.
4. Inspektor Ochrony Danych (IOD)
Nie każda firma musi go mieć. Ale jeśli firma:
- przetwarza dużo danych,
- zajmuje się monitorowaniem ludzi (np. monitoring miejski),
- działa jako urząd, szkoła, szpital itp.
to wtedy inspektor jest obowiązkowy. Jego rola polega na pilnowaniu, żeby firma trzymała się zasad RODO.
5. Co grozi za łamanie RODO?
Kary za nieprzestrzeganie przepisów potrafią być naprawdę wysokie. Sięgają nawet 20 milionów euro lub 4% rocznego obrotu firmy. To oznacza, że zarówno duże korporacje, jak i małe firmy muszą traktować temat poważnie.
6. Podsumowanie
Choć na początku mogło się wydawać, że RODO to straszna biurokracja, w rzeczywistości to przepisy, które:
- chronią nas jako klientów i użytkowników,
- pomagają firmom działać bardziej przejrzyście,
- budują zaufanie.
Najprościej mówiąc – chodzi o to, aby każdy wiedział, co dzieje się z jego danymi i żeby nikt nie mógł ich wykorzystać bez naszej wiedzy
