Jeżeli chcemy przekazać swój majątek, np. nieruchomość jeszcze za życia komuś bliskiemu, to z pewnością jest to ważna i trudna decyzja - zarówno prawna, jak i życiowa. Trudno wybrać komu zapisać swój majątek i nie popełnić błędu. Najczęściej wybierane formy to darowizna i umowa dożywocia. Obie wymagają formy aktu notarialnego.
Darowizna to nieodpłatne przekazanie majątku , np. mieszkania, domu czy działki i nie wiąże się z obowiązkiem opieki ze strony obdarowanego, co oznacza - brak ochrony dla darczyńcy, a także w razie konfliktu obdarowany nie ma obowiązku opieki. Zaletą darowizny jest to, że jest to prosta i szybka forma przekazania majątku dla najbliższej rodziny ( dzieci, małżonek ). Jeśli otrzymamy taką darowiznę nie musimy płacić podatku, bo znajdujemy się w grupie tzw. zerowej. Musimy jednak pamiętać aby zgłosić darowiznę w ciągu 6- ciu miesięcy ( formularz SD-Z2 ) do urzędu skarbowego. W przypadku braku rozliczenia się formalnie z urzędem skarbowym, nasza darowizna zostanie opodatkowana stawką podatkową 7% , a w przypadku sankcji 20 %. Darowiznę wlicza się do masy spadkowej przy obliczaniu zachowku ( może rodzić spory między spadkobiercami ). Darowizna jest trudna do odwołania - tylko w przypadku tzw. rażącej niewdzięczności ( przemoc fizyczna lub psychiczna wobec darczyńcy, znieważenie, groźby, wyzwiska uporczywie powtarzające się, zaniechanie opieki, gdy darczyńca jest chory, starszy, niezaradny, działanie na szkodę darczyńcy, np. oszustwo czy wyłudzenie, czy też zerwanie kontraktu i porzucenie darczyńcy w potrzebie, jeśli to zachowanie jest wyjątkowo rażące bez usprawiedliwienia ).
Umowa dożywocia to umowa, w której właściciel nieruchomości przekazuje ją komuś w zamian za dożywotnią opiekę, utrzymanie, mieszkanie i pomoc . Należy jednak pamiętać, że jest to umowa odpłatna , a świadczenia są ściśle określone - co to oznacza? - umowa dożywocia podlega opodatkowaniu podatkiem PCC 2% od wartości nieruchomości. Nie ma obowiązku zgłaszania do urzędu skarbowego - notariusz sam pobiera i odprowadza podatek. Umowa dożywocia nie wchodzi do masy spadkowej i nie wywołuje roszczeń o zachowek. Chroni interesy przekazującego oraz zapewnia ochronę, opiekę i bezpieczeństwo. W razie niewywiązania się z umowy - możemy żądać rozwiązania takiej umowy ale jedynie przez sąd ( sąd rejonowy, wydział cywilny - właściwy dla miejsca położenia nieruchomości, której dotyczy umowa ).
Które rozwiązanie wybrać?
Każdy musi sam zdecydować !!! Musimy przy tym pamiętać , że każda decyzja nie jest łatwa i należy ją dokładnie przemyśleć.
Podsumowanie:
Darowizna - jeśli masz sto procent zaufania do osoby, którą chcesz obradować to jest to decyzja zapewne dobra i nie potrzebuje zabezpieczenia ( brak kosztów- należy tylko pamiętać aby w ciągu 6-ciu miesięcy od darowizny złożyć formularz SD-Z2 do urzędu skarbowego. Przy konflikcie pomiędzy spadkobiercami należy się zachowek.
Umowa dożywocia - może być lepszym wyborem, gdy przekazujący chce mieć gwarancję opieki i spokoju do końca swojego życia - kosztem większych obowiązków dla obdarowanego. Należy też pamiętać o podatku PCC 2% od wartości nieruchomości, ale w tym przypadku nie musimy zgłaszać nic do urzędu skarbowego, bo wszystko załatwi za nas notariusz ( pobierze od nas odpowiednią kwotę i odprowadzi do urzędu skarbowego ).
Po podpisaniu aktu notarialnego ( darowizny lub umowy dożywocia ) notariusz składa wniosek - elektronicznie do Wydziału Ksiąg Wieczystych o wpis nowego właściciela nieruchomości. Jest to wpis zmiany własności w księdze wieczystej. Przy darowiźnie do księgi wieczystej wpisuje się nowego właściciela ( dział II KW Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości- ). Przy dożywociu, oprócz zmiany właściciela, wpisuje się również prawo dożywocia w dziale III KW - ponieważ jest to ograniczone prawo rzeczowe na rzecz dożywotnika, np. prawo do zamieszkania czy opieki. Gdyby jednak akt notarialny - nie zawierał wniosku o wpis do księgi wieczystej , tzn. notariusz nie zamieścił w treści aktu specjalnego wniosku do dokonania wpisu zmian w KW to w takiej sytuacji można złożyć wniosek samemu na formularzu KW-WPIS w sądzie rejonowym (załącz akt notarialny oraz opłatę sądową za wpis prawa własności ).
