Kilkakrotnie słyszeliśmy już o metodach działania oszustów kontaktujących się z głównie z osobami starszymi stosujące tzw. metody "na wnuczka" czy "na policjanta."
Nie możemy być obojętni, ostrzegajmy naszych krewnych przed osobami podszywającymi się pod członków rodziny czy policjantów. Bądźmy także czujni ponieważ epidemia Covid 19 spowodowała, że także w tych trudnych czasach niektóre osoby próbują znaleźć sobie metodę na prosty zarobek, niekoniecznie metodami zgodnymi z prawem.
Metoda postępowania w oszustwach „ na wnuczka” czy „na policjanta” jest już dosyć znana i można by rzec „oklepana”. Wciąż jednak słyszymy o kolejnych osobach, które padły ofiarą takich oszustów. Technika jest znana. Chodzi o to, że osoba otrzymuje telefon od rzekomego krewnego, sąsiada, znajomego. Dowiaduje się, że ktoś z rodziny uległ wypadkowi, zniszczył mu się samochód i pilnie potrzebuje pomocy. Chodzi wszak o pomoc finansową, ale to działanie często przez zaskoczenie, dlatego osoby te proszone są o bardzo szybką reakcję natychmiastowe wręcz działanie. Ten pośpiech narzucany przez osobę wykonującą telefon jest celowy tak, aby osoba do której wykonywane jest połączenie nie miała czasu, ani na zastanawianie się nad tematem, ani też na to żeby na szybko skonsultować temat z kimś bliskim czy zadzwonić na policję. Oczywiście czasem zdarza się wyjątkowy pech dzwoniącego, wtedy kiedy starsza Pani dostaje telefon tarapatach w jakich znalazł się jej wnuk, podczas gdy ona w ogóle nie ma wnuka tylko wnuczkę. Tak samo jeśli chodzi o metodę na policjanta - starsza osoba odbiera telefon od rzekomego „policjanta” z prośbą o pomoc w zatrzymaniu oszustów działających metodą na tzw. wnuczka. Nadal jednak to działa i zdarza się, że osoba przekazuje przestępcom oszczędności całego życia. Tak jak wcześniej wspomniano obecnie sytuacja epidemiologiczna także poddała niektórym pomysł kolejnej metody. Telefonicznie kontaktują się bowiem osoby rzekomo ze szpitala czy przychodni, które oferują propozycję zakupu testów na koronawirusa. Pamiętajmy zatem, że ani przychodnie ani placówki szpitalne nie prowadzą sprzedaży testów na koronawirusa. W innych jeszcze wypadkach kontakt telefoniczny polega na tym, że osoba dzwoniąca wskazuje, że ktoś z naszych krewnych zachorował na koronawirusa i pilnie potrzebuje pieniędzy na opiekę lekarską. Bądźmy zatem czujni przekazujmy wiedzę jak najszerszej grupie naszych znajomych, a przede wszystkim osobom starszym, samotnie mieszkającym dla których otrzymanie takiego telefonu o chorobie, która dotknęła kogoś bliskiego jest szczególnie dotkliwe i trudne.
Miejmy świadomość tego, że sprawcy tego typu oszustw są często zatrzymywani dzięki
pomocy osób, które mają świadomość tego, że mogą zostać oszukane.
Przy tego typu przestępstwach bardzo ważną rolę odgrywa profilaktyka, której głównym
celem jest uświadomienie osób starszych przed grożącym im niebezpieczeństwem ze
strony oszustów.
Pamiętajmy, że oszuści często posługują się książkami telefonicznymi, z których
wybierają osoby o imionach często występujących u osób starszych, następnie dzwonią
na wybrany numer telefonu. Rozmowa prowadzona jest w taki sposób, aby oszukiwana
osoba uwierzyła, że rozmawia z kimś ze swojej rodziny i sama wymieniła jego imię oraz
inne dane, pozwalające przestępcom wiarygodnie pokierować dalszą rozmową.
W rozmowie dzwoniący prosi o udzielenie pilnej pożyczki, stosując różnorodne „legendy”,
„bajki”.
Zdarza się, że dzwoniący nie wskazuje żadnego celu, na który potrzebuje pieniędzy, lecz
niemal zawsze prosi o dyskrecję wobec innych członków rodziny. Zapewnia także o
bardzo szybkim i osobistym zwrocie gotówki.
Często oprócz gotówki (waluta polska i zagraniczna) sprawcy nakłaniają osobę
oszukiwaną do wydania im również wartościowej biżuterii.
Kiedy oszustowi udaje się nakłonić osobę pokrzywdzoną do „udzielenia pożyczki”
informuje, że nie będzie mógł osobiście odebrać pieniędzy i podaje sposób przekazania
pieniędzy (gotówką lub przelewem) albo kosztowności innej osobie. Przestępcom chodzi
o to, aby skłonić ofiarę do przekazania pieniędzy nieznajomemu, mimo że będzie widziała
oszusta po raz pierwszy w życiu.
Jak podaje policja osoba oszukiwana najczęściej przekazuje pieniądze obcej osobie, która
odgrywa rolę tzw. odbiorcy. Sprawca ten podaje się za dobrego znajomego rzekomego
„wnuczka” lub inną zaufaną osobę, np. maklera giełdowego, pracownika banku czy sklepu.
Pośrednik „Odbiorca” po przybyciu do oszukiwanej osoby, przekazuje telefon
komórkowy, umożliwiając w ten sposób ponowną rozmowę z rzekomym „wnuczkiem”,
co ma dodatkowo uwiarygodnić konieczność przekazania pieniędzy. Pamiętaj nie dzwoń
z telefonu „odbiorcy”. To kolejny sygnał, że jest coś nie w porządku i należy natychmiast
powiadomić Policję.
Gotówka i kosztowności przekazywane są w miejscu zamieszkania oszukiwanej osoby
albo na ulicy, bądź w placówkach bankowych. Zdarza się, że sprawcy przyjeżdżają po
swoje ofiary taksówkami, z którymi razem jadą np. do banku w celu dokonania przelewu
i pobrania gotówki.
Oszuści wykonują do swoich ofiar bardzo dużo połączeń telefonicznych, w krótkich
odstępach czasu w celu wywarcia presji psychologicznej i nakłonienia do szybkiego
przekazania pieniędzy. Takie częste telefony mają, także utrudnić osobie oszukiwanej
nawiązanie kontaktu z członkami rodziny, rzekomo proszącymi o pomoc finansową.
Jeśli osoba oszukiwana ma wątpliwości, co do tożsamości dzwoniącego, oszuści bardzo
często stosują szantaż emocjonalny: płaczą, błagają o pomoc lub pozorują torturowanie
po rzekomym porwaniu.
Czasami zdarza się tak, że po pierwszym telefonie kolejny telefon wykonuje przestępca
podaje się za policjanta, funkcjonariusza CBŚ lub CBA.
Oszust przekonuje starszą osobę, że rozpracowuje zorganizowaną grupę przestępczą i
prosi, aby mu w tym pomóc. Ta pomoc ma polegać na przekazaniu gotówki. Dzięki temu
będzie można zatrzymać prawdziwych przestępców oszukujących starsze osoby na tzw.
"wnuczka".
Oszuści często przekonują starsze osoby, aby udając się do banku w celu wypłaty
pieniędzy, nie mówili kasjerom i obsłudze placówek bankowych, w jakim celu to robią.
Oszuści starają się przekonać starsze osoby, że pracownicy banków również należą do
grupy przestępczej i dlatego nie wolno ich o niczym informować.
Pamiętajmy, że jeśli nawet policja CBA czy CBŚ prowadzą swoje akcje o takich akcjach nie
informują żadnych osób postronnych, a szczególnie o tajnych akcjach. Nigdy też
funkcjonariusze nie odbierają i nie przekazują pieniędzy. Jeśli odbierzemy telefon i nasz
rozmówca będzie przedstawiał się jako np. funkcjonariusz CBŚ, czy prokurator i pojawi
się temat związany z koniecznością przekazania przez nas na jakikolwiek cel pieniędzy,
natychmiast zachowujmy czujność i dzwońmy pod nr 997, czy 112.
Oto w kilku punktach jak nie dać się oszukać?
- dzwoni telefon,
- ktoś mówi, że jest Twoim wnuczkiem, krewnym…coś się wydarzyło: wypadek, choroba,
oferuje nam sprzedaż testów na Covid czy wskazuje, że ktoś z biskich zachorował.
- rozmówca się rozłącza, a za chwilę telefon dzwoni ponownie,
- ktoś mówi, że trwa akcja policyjna, która pozwoli zatrzymać oszustów…
- prosi o zachowanie wszystkiego w tajemnicy,
- pilnie potrzebne są pieniądze lub wartościowe rzeczy, jeśli nie masz pieniędzy, pada
prośba o zaciągnięcie kredytu,
- rozmówca prosi Cię o przekazanie pieniędzy wskazanej osobie lub wykonanie przelewu
Pamiętajmy o podstawowych zasadach ostrożności:
- jeżeli rozmówca proponuje Ci, że możesz potwierdzić autentyczność dzwoniącego
policjanta pod numerem 112 - zanim zadzwonisz pod ten telefon, sprawdź czy rozłączyłeś
poprzednią rozmowę,
- Policja nigdy w takich lub podobnych sytuacjach nie prosi o przekazanie pieniędzy,
- nie działaj pochopnie pod presją czasu,
- po rozmowie zadzwoń do kogoś bliskiego na znany numer telefonu by opowiedzieć o
zdarzeniu, – nie zachowuj tego w tajemnicy,
- jeśli nie możesz skontaktować się z najbliższymi, niezwłocznie powiadom Policję o takim
zdarzeniu, dzwoniąc pod numer 112.
O metodach starajmy się też rozmawiać z najbliższymi, sąsiadami i znajomymi tylko
wtedy, kiedy jak największa grupa osób dowie się o takich „zasadzkach” jest szansa na uniknięcie nieporozumień i przykrych niespodzianek.