Ubezwłasnowolnienie całkowite a częściowe

Szczegóły
Zdju0119cie logo peu0142na
Instytucja ubezwłasnowolnienia ma na celu pomoc i opiekę nad osobami, które nie są w stanie same o siebie się zatroszczyć. Należy pamiętać, że samo upośledzenie umysłowe lub zły stan psychiczny nie jest podstawą ubezwłasnowolnienia.



Podstawą ubezwłasnowolnienia może być włącznie dobro osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, ponieważ z różnych względów nie jest w stanie pokierować swoim zachowaniem, a tym samym może narazić się na szkodę np., materialną. W związku z czym ustanowiony opiekun osoby ubezwłasnowolnionej w swoich działaniach winien kierować się dobrem tej osoby.  

Ubezwłasnowolnienie całkowite

Ubezwłasnowolnienie częściowe

Osoba, która ukończyła lat 13 może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli zostaną spełnione dwie przesłanki zawarte poniżej.

Co więcej ubezwłasnowolnienie całkowite przenosi prawo do podejmowania czynności prawnych na opiekuna, czyli taka osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może m.in., sprzedać swojego majątku, wynająć mieszkania. W jej imieniu opiekun może dokonywać tych czynności, które w przyszłości będą ważne. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie może dokonywać czynności związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, czyli robić drobne zakupy. Zaś w innych czynnościach prawnych np. jeżeli taka osoba zaciągnęłaby pożyczę to w świetle prawa umowa pożyczki byłaby nieważna.

Ubezwłasnowolnić częściowo można osobę, która ukończyła 18 lat i nie istnieją przesłanki do ubezwłasnowolnienia całkowitego.

Generalna zasada jest taka, że osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokonuje czynności prawnych sama, ale do ich ważności potrzebna jest zgoda kuratora. W przeciwnym razie będą nieważne. Nie wszystkie czynności wymagają zgody, osoba ubezwłasnowolniona w niektórych sprawach może samodzielnie dokonywać czynności prawnych np. w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo może swobodnie nawiązać stosunek pracy i dokonywać czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku.

 

    1. TAKA OSOBA JEST CHORA PSYCHICZNIE, NIEDOROZWINIĘTA UMYSŁOWO LUB CIERPI NA INNEGO RODZAJU ZABURZENIE PSYCHICZNE – PIJAŃSTWO, NARKOMANIA.

 

  1. POPRZEZ WYŻEJ WSKAZANE OSOBA NIE JEST W STANIE LOGICZNIE KIEROWAĆ SWOIM POSTĘPOWANIEM – NIE JEST W STANIE ROZPOZNAĆ ZNACZENIA SWOICH CZYNÓW. 

Dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się OPIEKUNA. Ustanowienie opieki i powołanie opiekuna wymaga orzeczenia sądu opiekuńczego. Sądem opiekuńczym jest sąd rodzinny. Wyłącznie właściwy do ustanowienia opiekuna jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania, albo miejsca pobytu osoby, dla której opieka ma być ustanowiona.

Sąd orzekając o ubezwłasnowolnieniu częściowym nie jest związany treścią wniosku i dlatego ocenia wedle swojego uznania, czy zachodzą przesłanki do ubezwłasnowolnienia całkowitego czy częściowego.


OPIEKUNEM OSOBY UBEZWŁASNOWOLNIONEJ CO DO ZASADY POWINIEN BYĆ:

    1. MAŁŻONEK

 
       
 

  1. MATKA LUB OJCIEC

Może nim też zostać inny krewny lub osoba bliska ubezwłasnowolnionego.


Obowiązek jaki spoczywa na opiekunie to m.in;

  • PIECZA NAD OSOBĄ I MAJĄTKIEM

Sąd opiekuńczy sprawuje nadzór nad podejmowanymi decyzjami opiekuna w sprawach osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Co więcej w sprawach przekraczających zwykły zarząd, czyli:

    • ODRZUCENIE SPADKU LUB ZRZECZENIE SIĘ DZIEDZICZENIA

 

    • UMIESZCZENIE W SZPITALU LUB INNEJ PLACÓWCE,

 

    • ZACIĄGNIĘCIE POŻYCZKI,

 
       
 

  • DOKONANIE DAROWIZNY,

Osoba sprawująca opiekę obowiązana nie rzadziej niż co roku składać sprawozdania oraz rachunki do sądu opiekuńczego w zakresie podejmowanych czynności.

Obowiązki kuratora jak w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Jednakże z tą różnicą, że ubezwłasnowolniony częściowo może decydować o swoich sprawach, z tym że na poszczególne czynności wymagana jest zgoda kuratora - zgody na zaciąganie przez tą osobę zobowiązań czy nabywania praw. Innymi słowy osoba ubezwłasnowolniona częściowo zawiera umowę, to taka umowa będzie ważna w świetle prawa, jeżeli wyrazi na jej zawarcie zgodę kurator.

Obowiązkiem kuratora jest pomagać osobie ubezwłasnowolnionej oraz dbać o jej interesy, a nie decydować za nią.


Postępowania o ubezwłasnowolnienie

Składamy wniosek do Sądu Okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której wniosek dotyczy, gdyby takiego nie było właściwy jest sąd miejsca pobytu takiej osoby.

Uprawnionymi do złożenia przedmiotowego wniosku są :

    • MAŁŻONEK OSOBY, KTÓRA MA BYĆ UBEZWŁASNOWOLNIONA,

 
       
 

    • JEJ KREWNI W LINII PROSTEJ - RODZICE, DZIADKOWIE, DZIECI, WNUKI,

 
       
 

    • RODZEŃSTWO,

 
       
 

    • PRZEDSTAWICIEL USTAWOWY (OPIEKUN),

 
       
 

    • PRZYSPOSABIAJĄCY - TEN, KTÓRY ADOPTOWAŁ OSOBĘ, KTÓRA MA BYĆ UBEZWŁASNOWOLNIONA,

 
       
 

  • PROKURATOR.

Do wniosku należy uiścić opłatę 40 zł oraz ok. 500 zł z tytułu zaliczki na wydanie opinii biegłych lekarzy psychiatrę, neurologa i psychologa. Do wniosku załącza się również komplet dokumentacji, która jest dostępna na stronach internetowych Sądu Okręgowego. 


Oprac.
Magdalena Treska