Uprawnienia, które obecnie przysługują kupującemu na podstawie kodeksu cywilnego, to prawo do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy lub obniżeniu ceny lub też prawo zażądania wymiany rzeczy wadliwej na rzecz wolnąod wad albo usunięcia wady zakupionej rzeczy. Przed nowelizacją kodeksu cywilnego konsument w pierwszej kolejności mógł żądać doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę lub wymianę na nowy, a dopiero, gdy sprzedawca nie dokonał zadośćuczynienia powyższym żądaniom, to kupujący mógł odstąpić od umowy lub zażądać obniżenia ceny.
Jeżeli kupujący zdecyduje się na zażądanie od sprzedawcy wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady, to wówczas zbywca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Sprzedawca może jednakże odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów.
W przypadku, gdy konsument zdecyduje się na odstąpienie od umowy lub też złoży oświadczenie o obniżeniu ceny, sprzedawca może przeciwdziałać skuteczności podjętych ze strony kupującego działań. Należy zauważyć, iż nie dojdzie do odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny zakupionego towary, gdy sprzedawca niezwłocznie usunie wady towaru lub wymieni go na nowy. Powyższe uprawnienie nie będzie jednak przysługiwało sprzedawcy, gdy rzecz była już wcześniej wymieniona lub naprawiana. Ponadto kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. Jeżeli sprzedawca zdecyduje się w powyżej opisany sposób przeciwdziałać skuteczności podjętych ze strony kupującego działań, to konsument może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, z wyjątkiem gdy doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego będzie niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Ustawodawca przy tym wskazał, iż ustalając nadmierności kosztów należy uwzględnić wartość rzeczy wolnej od wad, jak również rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady oraz niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
Żądanie kupującego będzie uznane za uzasadnione, jeżeli sprzedawca nie ustosunkuje się do niego w terminie czternastu dni, a kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona. Powyższy termin obowiązywał również na mocy uchylonej ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego.
Podobnie jak przed nowelizacją kodeksu cywilnego sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu, któremu przysługuje status kosumenta. Przy czym nie obowiązuje już regulacja prawna, która wskazywała, iż kupujący traci przysługujące mu uprawnienia, jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Ponadto podkreślić należy, iż wydłużony został przez ustawodawcę termin do stwierdzenia wad w przypadku nieruchomości i obecnie wynosi on pięć lat, wobec dotychczas obowiązującego trzyletniego terminu. W przypadku, gdy kupujący zdecyduje się na zażądać od sprzedawcy usunięcia wykrytej wady lub wymiany rzeczy na wolną od wad, to musi pamiętać, iż powyższe roszczenie ulega przedawnieniu z upływem roku, licząc od dnia stwierdzenia wady. Przy czym jeżeli kupującym jest konsument, to bieg terminu przedawnienia nie może zakończyć się przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy. Również w terminie rocznym kupujący może skorzystać z uprawnienia do odstąpienia od umowy lub złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, a gdy do tego jest konsumentem, to bieg rocznego terminu nie może się zakończyć przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy. Ustawodawca wskazuje jednocześnie, że gdy kupujący zażądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, to bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady.
Oprac.
Adwokat
Łukasz Kret